Από εδώ και στο εξής και αφού το Ουκρανικό θα έχει πάρει τέλος με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, η χώρα μας θα βρίσκεται ως εταίρος της Ε.Ε. σε μια νέα Ευρώπη, που ισχυροί τρίτοι θα σχεδιάζουν.

Η θανατηφόρος εμπειρία της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τα όσα προηγήθηκαν της 24ης Φεβρουαρίου κατέληξαν σε κάτι άκρως σημαντικό: στον επαναπροσδιορισμό των ευρωπαϊκών πραγμάτων κατά βάση από τα στρατηγικά επιτελεία των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, καθώς η Ουάσινγκτον είχε διαπιστώσει την αδυναμία των Ευρωπαίων να τοποθετηθούν ως μια αξιόπιστη συλλογική οντότητα απέναντι στα ζητήματα της ευρωπαϊκής ασφάλειας και στις σχέσεις τους με τη Ρωσία, τον μεγάλο αντίπαλο της Συμμαχίας.

Χωρίς κοινή στρατηγική αντίληψη για τις σημαντικές διεθνείς υποθέσεις που εξελίσσονται στον κόσμο, οι Ευρωπαίοι εταίροι, με πρώτη τη Γερμανία, προσδιόριζαν για δεκαετίες την αξία των ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής σε σχέση μόνο με τα οικονομικά-εμπορικά κέρδη των πιο ισχυρών βιομηχανικών χωρών της Ε.Ε., σαν μια μεγάλη οικονομική παρέα. Ετσι, τις υποθέσεις του αμυντικού συστήματος ασφαλείας της Δύσης και ειδικότερα της ευρωπαϊκής ασφάλειας σε σχέση με τη Ρωσία διαχειρίζονταν στην πράξη όχι οι κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε., αλλά οι ΗΠΑ και οι επιτελείς του ΝΑΤΟ.

Αυτό συνέβαινε, όσο και αν εμφανίζονταν δήθεν ως ισχυροί παράγοντες διεθνών εξελίξεων οι πλούσιοι Γερμανοί και η πυρηνική Γαλλία, που εξέδιδαν ελάχιστου πολιτικού βάρους κείμενα συμπερασμάτων ετησίως, σε πομπώδεις Συνόδους Κορυφής της Ε.Ε. για διάφορα διεθνή ζητήματα.

Πώς άραγε εκτιμούσαν τόσα χρόνια οι Ευρωπαίοι το γεωπολιτικό μέλλον της Ε.Ε., τη συμμετοχή της στον κόσμο, που διαμορφωνόταν σταδιακά από τις ΗΠΑ, την Κίνα, τη Ρωσία, την Ινδία, τον επιθετικό ισλαμισμό και τις τεχνικές της παγκοσμιοποίησης;

Ο Χέλμουτ Σμιτ, ο τελευταίος σπουδαίος Ευρωπαίος πολιτικός, προσπάθησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του να πείσει τους Γερμανούς συμπατριώτες του και όλους τους εταίρους της Ε.Ε. ότι, αν δεν συγκροτήσουν ταχέως μια ισχυρή πολιτική οντότητα, με ενιαία στρατηγική αντίληψη για την Ευρώπη, χωρίς Γερμανούς αρχηγούς, τότε θα καταλήξουν να συνθλιβούν γεωπολιτικά μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και άλλων μεγάλων παικτών, όπως η Ρωσία.

Μάταιες οι προειδοποιήσεις. Μπίζνες και πολιτικός βερμπαλισμός επικράτησαν στα τραπέζια των ισχυρών της Ε.Ε. Κανένα ηθικό βάρος στις πολιτικές αποφάσεις τους απέναντι στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, οι συνθήκες ζωής των οποίων μάλιστα διαρκώς χειροτέρευαν. Φυσικό επακόλουθο ήταν να μην υπάρχει επί χρόνια μια καλά μελετημένη ευρωπαϊκή γραμμή, βγαλμένη από τον πυρήνα μιας επεξεργασμένης κοινής σκέψης.

Στο διάστημα της μακράς υπνηλίας της ενωμένης Ευρώπης και του αυξανόμενου οικονομικού εγωισμού των πλουσιότερων εταίρων της, πολλά και διάφορα και δυσάρεστα συνέβαιναν τον κόσμο.

Τίποτε όμως δεν τάραξε τις ελίτ της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που όχι μόνο δεν ήταν σε θέση (και ούτε είναι ακόμη) να σχεδιάσουν κοινές πολιτικές ασφαλείας, αλλά δεν ήταν ούτε καν διατεθειμένες να σκεφθούν να αναπτύξουν σκέψεις σχετικά με το πνευματικό υλικό που διαμορφώνει τον σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό σε περιβάλλον παγκοσμιοποίησης.

Βεβαίως, τούτη την ώρα το ενδιαφέρον της Ευρώπης και των δυνάμεων της Δύσης γενικότερα είναι ευλόγως συγκεντρωμένο στο δράμα της Ουκρανίας. Το ερώτημα που θα τεθεί, όμως, σε επόμενη φάση θα είναι:

Ποιας ποιότητας Ευρώπη θα θέλουν να οργανώσουν αυτοί που σήμερα αυτοθαυμάζονται για την αφύπνισή τους και για το νέο πνεύμα ενότητας που εκδηλώνουν, ειδικώς απέναντι στον Ρώσο εισβολέα Πούτιν; Τι θα εκπροσωπεί προσεχώς στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα η Ε.Ε.;

Ποια αξία θα είχαν η πολιτική ευρωπαϊκής ασφαλείας του ΝΑΤΟ και οι εξοπλισμοί της Γερμανίας σε μια κοινωνικά και πολιτισμικά μαραμένη Ευρώπη;


Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 12 Μαρτίου 2022