«Πορτοκαλάδα θέτε; Από πορτοκάλια;» Ποιος δεν έχει άραγε γελάσει με την ψυχή του με τον σπαρταριστό διάλογο από «Τα κίτρινα γάντια» με το Γιάννη Γκιωνάκη στο ρόλο του Μπρίλη να σπάει τα νεύρα του Νίκου Σταυρίδη μέσα στο καφενείο;

Όσο αστείες είναι οι …«παρελκυστικές» ερωτήσεις του Γκιωνάκη στην ταινία, τόσο αφόρητη θα ήταν μια τέτοια συζήτηση αν μεταφερόταν στην πραγματική ζωή, σε πραγματικό σκηνικό.

Ένα τέτοιο έχει στηθεί τα τελευταία χρόνια μεταξύ της χώρας μας και των Ευρωπαίων εταίρων, αλλά και διεθνών οργανώσεων και οργανισμών, γύρω από το μεταναστευτικό-προσφυγικό. Αν συνοψίζαμε όλες τις συζητήσεις σε ένα διάλογο, θα ήταν κάπως έτσι:

- Επαναπροωθήσεις (pushbacks) θέλετε;

- Όχι! Είναι επικίνδυνες και αντίθετες με το κοινοτικό και διεθνές δίκαιο. (Σωστά τα λένε εδώ οι Ευρωπαίοι εταίροι και οι διεθνείς οργανισμοί).

- Πλωτά φράγματα στο Αιγαίο θέλετε;

- Όχι! «Αυτή η πρόταση σηματοδοτεί μια ανησυχητική κλιμάκωση των συνεχιζόμενων προσπαθειών της ελληνικής κυβέρνησης να καταστήσει όσο το δυνατόν πιο δύσκολη την άφιξη των αιτούντων άσυλο και των προσφύγων στις ακτές της», λέει η Διεθνής Αμνηστία. «Πρόκειται για μια ακριβή και παράλογη ιδέα», γράφει η Süddeutsche Zeitung, ενώ σε ανάλογη γραμμή κινούνται και άλλες γερμανικές εφημερίδες.

- Κλειστές δομές θέλετε;

- Όχι! «Δεν κατανοούμε ποιον σκοπό θα επιτελέσουν για τον μεγάλο αριθμό οικογενειών και ευάλωτων που συνεχίζουν να έρχονται κατά πλειοψηφία από το Αφγανιστάν και τη Συρία» υποστηρίζει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR).

- Να συνεχίζουν οι πρόσφυγες και μετανάστες τη διαδρομή τους προς την κεντρική και βόρεια Ευρώπη, για να μην είναι εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα, θέλετε;

- Όχι! Η Ουγγαρία ήδη από το 2016 άπλωσε ένα συρματόπλεγμα ύψους τεσσάρων μέτρων και μήκους 175 χιλιομέτρων στα σύνορά της με τη Σερβία και στη συνέχεια έκανε το ίδιο στα σύνορά με την Κροατία. Η Σλοβενία τοποθέτησε συρματόπλεγμα μήκους περίπου 150 χιλιομέτρων στα σύνορά της με την Κροατία. Η Αυστρία επίσης έφτιαξε φράχτη με στόχο να εμποδίσει την παράνομη είσοδο προσφύγων και μεταναστών από τη Σλοβενία. Η Βουλγαρία έχει δημιουργήσει ένα φράχτη μήκους 30 χιλιομέτρων στα σύνορά της με την Τουρκία. Τείχη και φράχτες υψώνονται σε όλη την Ευρώπη, για να μην περνάνε οι πρόσφυγες και μετανάστες.

- Να έρχονται νόμιμα ορισμένοι πρόσφυγες, κατόπιν συμφωνίας, θέλετε;

- Όχι! Το 2015, βέβαια, με δύο αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θεσπίστηκε πρόγραμμα επείγουσας μετεγκατάστασης, με τα κράτη-μέλη να δεσμεύονται για τη μετεγκατάσταση 160.000 ατόμων από την Ιταλία και την Ελλάδα έως τον Σεπτέμβριο του 2017. Με βάση την τελευταία έκθεση προόδου της Κομισιόν (Οκτώβριος 2019), συνολικά 34.700 άτομα έχουν μετεγκατασταθεί εντός της Ε.Ε. από την Ιταλία και την Ελλάδα…

- Μήπως τουλάχιστον θέλετε να πάρετε ορισμένους ανήλικους πρόσφυγες;

- Όχι! Προ δέκα ημερών η γερμανική βουλή απέρριψε το αίτημα του κόμματος Η Αριστερά για υποδοχή ασυνόδευτων παιδιών στη Γερμανία από προσφυγικά κέντρα στα ελληνικά νησιά. Στο αίτημα που υποστηρίχθηκε και από την Κοινοβουλευτική Ομάδα των Πρασίνων σημειωνόταν ότι η κατάσταση για τα περίπου 2.000 ασυνόδευτα ανήλικα προσφυγόπουλα στα ελληνικά hot spots είναι «ιδιαίτερα καταστροφική».

Πλωτά φράγματα δεν θέτε, κλειστές δομές δεν θέτε, μετεγκαταστάσεις προσφύγων δεν θέτε, τι θέτε; - όπως θα ρώταγε ο Γκιωνάκης. Η απάντηση μάλλον έχει ήδη αρχίσει να γίνεται κατανοητή: Να λαμβάνει η Ελλάδα – είτε στις κρατικές δομές είτε σε ΜΚΟ – πακτωλό κοινοτικών κονδυλίων προκειμένου να κρατά τους πρόσφυγες και μετανάστες εδώ και να αφήνει την υπόλοιπη Ευρώπη στην ησυχία της…