Η καθημερινότητα είναι η σιωπηλή απειλή για κάθε κυβέρνηση. Κι αυτό, διότι έχει άμεση επιρροή και επίδραση στη ζωή του κάθε πολίτη. Της κάθε οικογένειας. Αυτή είναι μια πραγματικότητα, που αν και υποδηλώνεται σε θεωρητικό επίπεδο στις έρευνες της κοινής γνώμης, εντούτοις κάνει εμφατικά την εμφάνισή της στις εκλογικές αναμετρήσεις.

Καθώς λοιπόν αυτό είναι κάτι το αδιαμφισβήτητο, αφού η υποχρέωση των εκάστοτε κυβερνήσεων είναι να διαχειρίζονται όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά το πλαίσιο διαβίωσης του λαού, θα λέγαμε ότι η έννοια «καθημερινότητα» δεν είναι μονοσήμαντη. Δεν προσδιορίζεται από ένα μόνο στοιχείο.

Με άλλα λόγια, αν αξιολογήσουμε την καθημερινότητα στα καθ’ ημάς, αυτή δεν αποτελείται, λόγου χάρη, μόνο από την ακρίβεια που σε όλες τις δημοσκοπήσεις είναι ψηλά στις ανησυχίες των πολιτών. Υπάρχουν πάντοτε -και φυσικά και τώρα- μικρές και αλλεπάλληλες ελλείψεις κρατικής μέριμνας που επιδρούν στις διαθέσεις των πολιτών.

Ας αναφέρουμε ένα παράδειγμα για το οποίο μεγάλη μερίδα της κοινωνίας, που αποτελεί θύμα μιας κρατικής παράλειψης, έχει λόγο να δυσφορεί. Είναι οι ιδιοκτήτες ακινήτων που βλέπουν το ανακαινισμένο κτίριο να καταστρέφεται αισθητικά από γκράφιτι ηλίθιων χουλιγκάνων ή περιθωριακών τύπων, οι οποίοι εξαντλούν σε τοίχους την καλλιτεχνική τους ακαλαισθησία ή την «επαναστατική» τους χαζομάρα. Θέαμα αποκρουστικό γιατί παραπέμπει σε βρομιά. Και καμιά Αρχή δεν έχει μπαγλαρώσει ποτέ κανέναν από αυτούς τους τύπους, που σε ορισμένες περιπτώσεις σχετίζονται και με το κοινό έγκλημα, τα ναρκωτικά ή τη βία στους δρόμους, ώστε κάποια στιγμή να σταματήσει το αποκρουστικό φαινόμενο που ασχημίζει τις πόλεις μας, υποβαθμίζει γειτονιές και καταστρέφει περιουσίες. Ένα άλλο φαινόμενο για το οποίο αγανακτούν, δικαιολογημένα, οι φορολογούμενοι πολίτες είναι όσα συμβαίνουν κατά καιρούς μέσα στους πανεπιστημιακούς χώρους. Και οι πολίτες, διαχρονικά τουλάχιστον, διαπιστώνουν κάθε φορά ότι η κρατική προληπτική αντίδραση με την εφαρμογή του νόμου είναι αναντίστοιχη προς το μέγεθος της παρανομίας που διαπράττεται και η οποία έχει ως αποτέλεσμα τις καταστροφές σε δημόσια περιουσία.

Εξ όνυχος τον λέοντα, συνήθιζαν να λένε οι αρχαίοι, θεωρώντας εννοιολογικά ότι από τα μικρά μπορείς να βγάλεις συμπεράσματα και για τα μεγάλα. Και αυτοί οι «όνυχες» της καθημερινότητας τονίζουν, καλώς ή κακώς, ανεπάρκειες που στοιχίζουν πολιτικά. Πάντοτε οι κοινωνίες θα παραμένουν απαιτητικές, ασχέτως του αν οι ίδιες είναι συνεπείς σε στοιχειώδεις υποχρεώσεις τους που θα έκαναν τη ζωή τους ούτως ή άλλως ευκολότερη. Όμως, εδώ, δεν έχουμε να κάνουμε με αξιολογήσεις της συμπεριφοράς των κοινωνιών αλλά με τη διαχειριστική αποτελεσματικότητα των κυβερνήσεων, στις οποίες οι πολίτες εναποθέτουν τις τύχες τους. Τα μικρά στοιχεία μιας καθημερινότητας ποτέ δεν είναι αμελητέα, διότι είναι συνήθως η σταγόνα που μπορεί να ξεχειλίσει ένα ποτήρι.

*Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή στις 10/05/2025