O Βλαντιµίρ Πούτιν είναι κατά δηµόσια δήλωσή του ένας θρησκευόµενος άνθρωπος και µέγας υποστηρικτής της Ορθοδοξίας. Κατά συνέπεια, θα έπρεπε να πηγαίνει κάθε βράδυ στο κρεβάτι του και να ρωτά στις προσευχές του τον Θεό: “Θεέ µου, γιατί δεν έβαλες µερικά βουνά στην Ουκρανία;”». Με αυτά τα λόγια ξεκινά ο Aµερικανός δηµοσιογράφος των «New York Times» Τιµ Μάρσαλ το βιβλίο που εξέδωσε το 2015 µε τίτλο «Φυλακισµένοι της Γεωγραφίας» («Ρrisoners of Geography»). Εάν είχε βουνά στα δυτικά σύνορα η Ουκρανία, τότε ούτε ο Ναπολέων ούτε ο Χίτλερ θα είχαν αποπειραθεί να εκστρατεύσουν προς τη Ρωσία.

Αντιθέτως, ο Θεός έβαλε ένα µεγάλο βουνό, τα Ιµαλάια, ανάµεσα στις δύο πολυπληθέστερες χώρες του πλανήτη, την Κίνα και την Ινδία. Εκεί, βεβαίως, βρίσκεται και το Θιβέτ, µε τη γνωστή πολιτική της Κίνας στα εδάφη του, αλλά ας µην επεκταθούµε περισσότερο σε αυτό. Η ουσία είναι ότι οι δύο µεγάλες χώρες δεν είχαν ιδιαίτερα σπουδαίες αντιπαραθέσεις µεταξύ τους εξαιτίας του µεγάλου βουνού. Η γεωγραφία, λοιπόν, ορίζει εν πολλοίς την Ιστορία, τους πολέµους, τις σχέσεις των κρατών, τις αποφάσεις των ηγετών τους. Αιχµάλωτοι της γεωγραφίας κατά µίαν έννοια είµαστε σίγουρα ως κράτος. Στην αυλή της Ευρώπης και στην πόρτα της Ανατολής, ζήσαµε επί χιλιετίες -εξαιρέσει της περιόδου του Μεγάλου Αλεξάνδρου- την επιβουλή των γειτόνων. Το Βυζάντιο ήταν µονίµως εν εγρηγόρσει για να αντιµετωπίζει τις πιέσεις και τις επιθέσεις από Ανατολικούς αλλά και ∆υτικούς και εν τέλει συνετρίβη στις βαριές µυλόπετρες των δύο πλευρών.

Η Συµφωνία των Πρεσπών ορίζει και ορίζεται από τη γεωγραφία. Η λίµνη, µοιρασµένη µεταξύ Ελλάδας, Αλβανίας και Πρώην Γιουγκοσλαβικής ∆ηµοκρατίας της Μακεδονίας, επελέγη από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. ως ο τόπος συνάντησης και λύσης των διαφορών µας. Ή, τουλάχιστον, της απόπειρας λύσης µε την οµώνυµη πλέον συµφωνία.

Ψηφίστηκε χθες το µεσηµέρι η συµφωνία. Το άρθρο γράφτηκε λίγες ώρες πριν και µέχρι τότε η πλειοψηφία είχε ήδη διαµορφωθεί υπέρ της πρότασης, µε τη συρραφή στο κυβερνητικό χαλί βουλευτών που εγκατέλειψαν τα κόµµατά τους για να ψηφίσουν θετικά.

Καταριόµαστε τη γεωγραφία γιατί µας έφερε σε µια γειτονιά που, κατά τη γνωστή ρήση του Τσόρτσιλ, «παράγει περισσότερη Ιστορία από όση µπορεί να καταναλώσει». Τα Βαλκάνια, η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης, µας αγκάλιασαν στα πανέµορφα βουνά τους και η Ανατολή µάς έδωσε το ασύγκριτης οµορφιάς, αλλά και γεωπολιτικής σπουδαιότητας, Αιγαίο. Θύµατα των Οθωµανών, των Ενετών, των σταυροφόρων, των Ιταλών, των Αγγλων και των Γερµανών. Θύµατα αιχµαλωτισµένα στη µοίρα των δαντελωτών ακτών και των χιλιάδων νησιών. Ευλογηµένη γη από τη µία, εύφορη σε εδάφη και πλούσια σε περιηγητές και τουρισµό στη σύγχρονη εποχή. Ισορροπία του τρόµου, την οποίαν διαχειριστήκαµε µέσω ενδόξων προγόνων µε τη µαεστρία της φαναριώτικης διπλωµατίας, τη δύναµη και την αποφασιστικότητα των επαναστατών του ’21, την ευελιξία και τη διορατικότητα µεγάλων ηγετών του 20ού αιώνα, όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Κωνσταντίνος Καραµανλής.

Τρόµος τώρα πια από τη διατάραξη αυτής της ισορροπίας µε ευθύνη µιας δικής µας κυβέρνησης, οι προθέσεις της οποίας, ακόµα και εάν υπήρξαν οι καλύτερες, εν τέλει οδήγησαν σε µια αναποτελεσµατική λύση - παρά τα όποια θετικά σηµεία περιέχει η συµφωνία, γιατί περιέχει και τέτοια. Μια λύση που νοµιµοποιεί τον αλυτρωτισµό των γειτόνων µας και µας καθιστά ακόµα περισσότερο αιχµαλώτους της γεωγραφίας.