Όντως, είναι «παράξενη αυτή η χώρα του Ελύτη», όπως είπε στο πρόσφατο διάγγελμά του ο πρωθυπουργός, διότι, όπως είπε ο ποιητής, «την αλήθεια τη φτιάχνει κανείς ακριβώς όπως φτιάχνει και το ψέμα»... Ετσι ένιωσα όταν διάβασα για την περιβόητη «ευτυχία», την οποία συμβούλευσε τον πρωθυπουργό μας ο συνεργάτης της «Καθημερινής» συγγραφέας Στάθης Καλύβας για το μέλλον μας. Οπως αποκάλυψε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον διευθυντή του «Βήματος», Αντώνη Καρακούση, ρώτησε τον Στάθη Καλύβα «ποιο είναι το διακύβευμα για τα επόμενα 100 χρόνια» του ελληνικού κράτους και πήρε την απάντηση: «Η ευτυχία». Και ο πρωθυπουργός συμφώνησε (!).

Εγώ τώρα τι να πω... όταν γνωρίζω ότι η θεωρία των «Οικονομικών της Ευτυχίας» είναι μια θεωρία γραμμένη για τους πτωχούς. Ισως επειδή η δεινή κατάσταση της οικονομίας την επόμενη μέρα της τραγωδίας του κορονοϊού θα αποκαλυφθεί μαύρη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), το ΑΕΠ, σε τρέχουσες τιμές, μειώθηκε στα 165,8 δισ. ευρώ το 2020. Να ληφθεί υπ’ όψιν ότι το ΑΕΠ το 2009, πριν από τη λαίλαπα των μνημονίων, ήταν 237,7 δισ., δηλαδή μέχρι σήμερα η Ελλάδα έχει γίνει φτωχότερη ετησίως κατά 71,8 δισ. ευρώ ή κατά 30,2%. Αντίθετα, το ΑΕΠ της Τουρκίας, η οποία έχει προσφύγει δύο φορές στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, από τα 200 δισ. δολάρια το 1998 εκτοξεύθηκε το 2018 στα 771 δισ. δολάρια, ενώ το ΑΕΠ της Ελλάδας σε αυτά τα 20 χρόνια από τα 180 δισ. ανήλθε μόλις στα 218 δισ. δολάρια, αναλογία ένα προς τριάμισι. Το ΑΕΠ μόνο της ευρύτερης περιοχής της Κωνσταντινούπολης είναι μεγαλύτερο από ολόκληρο το ελληνικό ΑΕΠ.

Αλλωστε, η θεωρία των «Οικονομικών της Ευτυχίας» αποτελεί παρελθόν. Πριν από εννέα χρόνια, πήρα αγκαλιά την ουτοπική γοητεία της θεωρίας και έφυγα μαζί με τη Μαρίτα για να διερευνήσω την «επανάσταση ενάντια στη θρησκεία των αριθμών», προσκεκλημένη από τον Τζόζεφ Στίγκλιτς και τον Αμάρτια Σεν («Καθημερινή», 25 Δεκεμβρίου του 2012):  «Ο Αμερικανός οικονομολόγος Τζότζεφ Στίγκλιτς (Νόμπελ Οικονομίας το 2001) και ο Ινδός “οικονομολόγος των φτωχών” και πολιτικός φιλόσοφος Αμάρτια Σεν (Νόμπελ Οικονομίας το 1998), αναπτύσσοντας την οικονομική θεωρία της ευτυχίας, υποστήριξαν πως το βάρος πρέπει να δοθεί στην ευτυχία και την ποιότητα ζωής των πολιτών, αντί στη στείρα μέτρηση της οικονομικής παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών. Ο Νικολά Σαρκοζί ανέθεσε σε επιτροπή σοφών, με τους Τζόζεφ Στίγκλιτζ, Αμάρτια Σεν και Ζαν-Πολ Φιτουσί, να καταρτίσει εναλλακτικούς δείκτες μέτρησης ευημερίας του ΑΕΠ, που δεν πρόλαβε να εφαρμόσει, επειδή έχασε τις εκλογές! Επίσης, ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον ένωσε τη Βρετανία με τη Γαλλία, τον Καναδά και τον Μπουτάν, που άρχισαν να μετρούν επισήμως όχι μόνο το ΑΕΠ, αλλά και την εθνική ευημερία, την πρόοδο και την ευτυχία. Συμφωνώ να συνεκτιμώνται δραστηριότητες που θα κάνουν τους ανθρώπους ευτυχισμένους και ευημερούντες, καθώς την κατάρρευση του δικού μας ΑΕΠ δεν την αντέχω πλέον. Με ένα τέτοιο μοντέλο όλοι -πλην της Μέρκελ και του Σόιμπλε- θα είμαστε ευτυχείς». Αυτά, λοιπόν, έγραφα τότε στο άρθρο μου...

Οι συνθήκες διαβίωσης στον πλανήτη μας τότε, τώρα και στο μέλλον δεν επιτρέπουν την επιβίωση αυτών που συνεχώς επικαλούνται τη σχετικότητα των πάντων

Φαίνεται πως τώρα ήρθε και η σειρά μας να επιδιώξουμε την ξεπερασμένη, όμως «ακαθάριστη εθνική ευτυχία»! Ευτυχώς, μετά συνήλθα... Aφού η ευτυχία, που επικαλείται η «σοφή» άποψη Καλύβα, είναι τόσο εικονική όσο και η «πραγματικότητα». Η από ανέκαθεν διαμάχη σοφίας και σοφιστείας κρατά γερά. Αυτή η χρήση της εριστικής και της πολιτικής τέχνης, για να αποτυπωθεί η αδιάλλακτη αντιπάθεια προς την πρόοδο, θα ήταν κωμική, εάν δεν ήταν τραγική. Οι σοφιστές, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, επιδόθηκαν προοδευτικά στη διατύπωση σοφισμάτων, μέσω των οποίων υποστήριζαν παράδοξες απόψεις, παραβιάζοντας συγκαλυμμένα τους νόμους της λογικής. Οι συνθήκες διαβίωσης στον πλανήτη μας τότε, τώρα και στο μέλλον δεν επιτρέπουν την επιβίωση αυτών που συνεχώς επικαλούνται τη σχετικότητα των πάντων. Αυτά.