Το Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (FAME Lab), σε συνεργασία με τα Πανεπιστήμια Πίτσμπουργκ (ΗΠΑ) και Οτάβα (Καναδά), πραγματοποίησε τυχαιοποιημένη μελέτη για να εξετάσει τις επιδράσεις της συστηματικής άσκησης — αλλά και της ξαφνικής διακοπής της — στη μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού σε νέους και μεσήλικες άνδρες.

Διαβάστε: "Τα μυστικά του επαγγέλματος": Γυμναστές αποκαλύπτουν τα πιο περίεργα περιστατικά που τους έχουν συμβεί

Στη μελέτη, αγύμναστοι συμμετέχοντες ακολούθησαν δομημένο πρόγραμμα σωματικής άσκησης για 8 εβδομάδες και στη συνέχεια σταμάτησαν απότομα για άλλες 8. Κατά τη διάρκεια των 16 αυτών εβδομάδων, οι ερευνητές κατέγραψαν τη μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού και την αρτηριακή πίεση.

Σύμφωνα με τον Δρ. Πέτρο Ντίνα, μέλος της ερευνητικής ομάδας, η συστηματική άσκηση αύξησε τη δραστηριότητα του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος στην ηρεμία και μείωσε την καρδιακή συχνότητα ηρεμίας στους μεσήλικες — σε βαθμό αντίστοιχο με αυτόν των νέων ανδρών. Η μείωση αυτή συνδέεται με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου.

Ωστόσο, η απότομη διακοπή της άσκησης οδήγησε σε αύξηση της καρδιακής συχνότητας ηρεμίας και ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, επαναφέροντας τον καρδιαγγειακό κίνδυνο στα αρχικά, μη επιθυμητά επίπεδα. Η αλλαγή αυτή συνοδεύτηκε και από αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι οι μεσήλικες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου όσο και οι νεότεροι, εφόσον παραμένουν σε μακροχρόνια προγράμματα άσκησης. Αν όμως υπάρξει ξαφνική διακοπή — όπως συμβαίνει σε περιόδους lockdown ή μετά από τραυματισμούς — τα οφέλη χάνονται άμεσα, με πιθανές αρνητικές συνέπειες για την υγεία.

Επικεφαλής της μελέτης ήταν ο καθηγητής Φυσιολογίας Ανδρέας Φλουρής, διευθυντής του FAME Lab. Στην ομάδα συμμετείχαν επίσης οι καθηγητές Γιάννης Κουτεντάκης, Αθανάσιος Τζιαμούρτας, Γεώργιος Μέτσιος, η ερευνήτρια Παρασκευή Γκιάτα, ο Δρ. Πέτρος Ντίνας, ο καθηγητής Andres Carrillo και η Alexa Ferri από το Πανεπιστήμιο Πίτσμπουργκ, καθώς και ο καθηγητής Glen Kenny από το Πανεπιστήμιο Οτάβα.

Η μέτρηση της μεταβλητότητας του καρδιακού ρυθμού — δηλαδή του χρόνου που μεσολαβεί μεταξύ δύο χτύπων της καρδιάς — αποτελεί μια μη επεμβατική μέθοδο αξιολόγησης της λειτουργίας της καρδιάς και του αυτόνομου νευρικού συστήματος. Η επικράτηση του παρασυμπαθητικού συστήματος σχετίζεται με χαμηλότερη καρδιακή συχνότητα και καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία, ενώ η επικράτηση του συμπαθητικού συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο.

Οι ερευνητές καταλήγουν ότι ακόμη και μια βραχυπρόθεσμη παύση της προπόνησης μπορεί να αντιστρέψει γρήγορα τα οφέλη της άσκησης, γεγονός που καθιστά απαραίτητη τη συνέχιση της σωματικής δραστηριότητας για τη διατήρηση της καρδιαγγειακής υγείας.