Σε μία κίνηση υψηλού συμβολισμού προχώρησε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, επισκεπτόμενος το Ισραήλ και τα Παλαιστινιακά εδάφη. Η συγκεκριμένη κίνηση αναβαθμίζει τον ρόλο της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο τη στιγμή που μαίνονται συγκρούσεις στην περιοχή της Ανατολικής Ιερουσαλήμ και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επιχειρεί να εμφανιστεί ως ο προστάτης του μουσουλμανικού κόσμου.

Σε διπλωματικό επίπεδο, όπως σημείωναν διπλωματικές πηγές, η επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στο Ισραήλ, έχει ιδιαίτερη σημειολογία. Ο Νίκος Δένδιας  είναι ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που μεταβαίνει στο Ισραήλ και στα Παλαιστινιακά Εδάφη από την έναρξη της κρίσης ενώ όπως σημείωναν οι ίδιες πηγές «η Ελλάδα ως πυλώνας σταθερότητας και υπέρμαχος της προώθησης της ασφάλειας και της ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή, είναι ενεργή στα διπλωματικά τεκταινόμενα στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή».

Η πρώτη συνάντηση που πραγματοποίησε ο Νίκος Δένδιας φτάνοντας στην Ιερουσαλήμ ήταν με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο Γ’. «Είχα την τιμή και την ευλογία να συναντηθώ με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλο Γ. Στο επίκεντρο η προστασία των Ιερών Προσκυνημάτων και η διατήρηση του καθεστώτος τους.» έγραψε στο Twitter ο Νίκος Δένδιας επισημαίνοντας τη σημασία των Ιερών Προσκυνημάτων και του καθεστώτος που τα διέπει.

Το Προσκυνηματικό Καθεστώς

Τα προσκυνήματα διέπονται από το Προσκυνηματικό Καθεστώς το οποίο ορίζει ακριβώς τις αρμοδιότητες μεταξύ των δογμάτων, διατηρώντας την κυριαρχική θέση του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά: Εἰς τὴν πνευματικήν, διοικητικὴν καὶ ποιμαντικὴν δικαιοδοσίαν του ἀνήκουν ὁ Ναὸς τῆς Ἀναστάσεως, ὁ Γολγοθᾶς, ὁ Πανάγιος Τάφος καὶ τὰ παρεκκλήσια τοῦ Ἀδάμ, τοῦ Ἀκανθίνου Στεφάνου, τοῦ ἑκατοντάρχου Λογγίνου, τῶν Κλαπῶν καὶ τῆς Φυλακῆς τοῦ Χριστοῦ. Ἐπίσης, ἀνήκουν εἰς τὸ Πατριαρχεῖον μέρος τοῦ Πραιτωρίου, ὁ Τάφος τῆς Παναγίας εἰς τὴν Γεθσημανήν, ἡ ἐκκλησία τῆς «Μικρᾶς Γαλιλαίας» ἐπὶ τοῦ Ὄρους τῶν Ἐλαιῶν, ὁ τόπος λιθοβολισμοῦ τοῦ Πρωτομάρτυρος Ἁγίου Στεφάνου καὶ ὁ οἶκος τῆς Θεοτόκου.

Εἰς τὸ Ὀρθόδοξον Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων ἐπίσης ἀνήκουν ὁ Ναὸς τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ εἰς τὴν Βηθλεέμ, τὸ Σπήλαιον τῶν Ποιμένων, τὸ Φρέαρ τοῦ Ἰακὼβ εἰς Νεάπολιν, ὁ Ναὸς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ εἰς τὴν Πηγὴν τῆς Θεοτόκου ἐν Ναζαρέτ, τὸ Προσκύνημα τοῦ θαύματος ἐν Κανᾷ τῆς Γαλιλαίας, ὁ Ναὸς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος ἐν τῷ Ὄρει Θαβώρ, ὁ Ναὸς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ἐν Καπερναούμ, πλησίον τοῦ Ὄρους τῶν Μακαρισμῶν, ἡ Μονὴ τῆς Τιβεριάδος καὶ ὁ Ναὸς τοῦ προφήτου Ἐλισσαίου ἐν Ἱεριχῷ, ὅπου καὶ ἡ συκομορέα τοῦ Ζακχαίου. Ἐπίσης εἰς τὸ Πατριαρχεῖον Ἱεροσολύμων ἀνήκουν αἱ παλαίφαται ἱεραὶ Μοναὶ τῆς Λαύρας τοῦ Ἁγίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου, τοῦ Ἁγίου Γεωργίου Χοζεβίτου, τοῦ Σαρανταρίου Ὄρους, τῆς Βηθανίας, τοῦ ἀββᾶ Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου, τοῦ ἀββᾶ Θεοδοσίου, τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Συμεὼν τοῦ Θεοδόχου , ἡ λεγομένη «Καταμόνας».

Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και η Αγιοταφική Αδελφότητα

Η Ελλάδα διαδραματίζει έναν σημαντικό ρόλο στην περιοχή μέσω του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και της Αγιοταφικής Αδελφότητας. Και τα δύο στελεχώνονται από κληρικούς ελληνικής υπηκοότητας. Το γεγονός αυτό δίνει έναν επιπλέον μέσο παρέμβασης της Ελλάδας σε όσα γίνονται στην Ιερουσαλήμ και ένα έρεισμα πολιτιστικής και εκκλησιαστικής διπλωματίας.

Δεν είναι τυχαίο ότι κατά καιρούς ο «θρόνος» του Πατριάρχη Ιεροσολύμων έχει βρεθεί στο στόχαστρο των Αράβων ορθοδόξων την ίδια ώρα που το βλέμμα του στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων έχει στρέψει το Πατριαρχείο Μόσχας. Και όλα αυτά τη στιγμή που η σταθερή διαμάχη με τους Αρμένιους για τον Πανάγιο Τάφο συνεχίζει να υφίσταται.

Η παρουσία την Ελλάδας στην Ιερουσαλήμ μέσω του Πατριαρχείου είναι ιδιαίτερα σημαντική και η κυβέρνηση φαίνεται να το αντιλαμβάνεται, σε ένα πλαίσιο εκτός των διακρατικών σχέσεων με το Ισραήλ ή την παραδοσιακή σχέση που υπάρχει μεταξύ Ελλάδας και Παλαιστινίων.

Η Αθήνα τη συγκεκριμένη περίοδο έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει έναν εξισορροπητικό ρόλο στην Ιερουσαλήμ με πολλές προσλαμβάνουσες.