Εγώ σας το είχα πει. Γύρω από την υπόθεση της ElDorado ο ΣΥΡΙΖΑ είχε στήσει μία πανέξυπνη πολιτική και επικοινωνιακή μηχανή, ρυθμισμένη ώστε πολιτικά να βγει κερδισμένος σε κάθε περίπτωση. Ακόμη και όταν θα έκανε το αντίθετο από μια πολιτική «αρχών».

Η ιστορία είναι στην πραγματικότητα παλιά. Ξεκινά από τον καιρό που, ήδη πριν από την άνοδο της εξουσίας, στο περιθώριο ενός από τα ταξίδια του Αλέξη Τσίπρα στην Αμερική, εκπρόσωποι του ΣΥΡΙΖΑ συναντήθηκαν με εκπροσώπους της ElDorado Gold. Οι του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν ότι τη συνάντηση την επιδίωξαν, περίπου παγιδεύοντάς τους, οι Καναδοί και ότι δεν έκαναν καμιά παραχώρηση. Η πραγματικότητα είναι ότι κάποια συζήτηση άνοιξε. Κατά την τότε προσφιλή συνήθεια του ΣΥΡΙΖΑ, δεσμεύσεις δεν αναλήφθηκαν αλλά οι δίαυλοι επικοινωνίας άνοιξαν.

Η αλήθεια είναι ότι η επένδυση στη Χαλκιδική είναι δικαιολογημένα αντιδημοφιλής. Καταστρέφει μια από τις ομορφότερες περιοχές της χώρας και όσα υπόσχεται ως έσοδα και θέσεις εργασίας δεν δικαιολογούν το κόστος. Αν εξαιρέσουμε τους άμεσα εμπλεκόμενους με το έργο, η λογική αντίδραση είναι να πει κανείς ότι το έργο πρέπει να σταματήσει και κάπως να θεραπευτούν οι πληγές που άνοιξε στο τοπίο. Αυτό δεν το κατάλαβαν ούτε το ΠΑΣΟΚ ούτε η ΝΔ εδώ και καιρό όταν επέλεγαν να στηρίζουν αυτή την επένδυση. Αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ μόνο κέρδιζε με το να φαίνεται ότι είναι αντίθετος.

Όμως, όπως δεν σκίζονται με ένα νόμο και ένα άρθρο τα μνημόνια έτσι δεν φεύγουν και με μια ανακοίνωση οι «επενδυτές». Δεν είναι μόνο οι διάφορες προβλέψεις της ίδιας της συμφωνίας είναι και ένα ευρύτερο πλαίσιο. Ο Καναδάς είναι η χώρα στον κόσμο που κατεξοχήν εξάγει τις εξορυκτικές του βιομηχανίες. Η εξόρυξη είναι η «βαριά βιομηχανία» του και λίγες χώρες έχουν καταφέρει να υψώσουν φραγμό στις καναδικές εξορυκτικές βιομηχανίες, που σε μεγάλο βαθμό είναι «εθισμένες» να τους κάνουν όλα τα χατίρια. Ταυτόχρονα, ο Καναδάς είναι το «χαϊδεμένο παιδί» της ΕΕ στις διατλαντικές εμπορικές σχέσεις, σε αντίθεση με τα προβλήματα με τις ΗΠΑ. Γι’ αυτό και ξεμπλόκαρε πιο εύκολα η συμφωνία CETA που ρυθμίζει τις εμπορικές σχέσεις ανάμεσα στην ΕΕ και στον Καναδά, συμφωνία στην οποία πρακτικά έχει δώσει τη συναίνεσή της και η ελληνική κυβέρνηση. Άρα, λοιπόν, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε μια πίεση εξαρχής να μην προχωρήσει σε γενική καταγγελία της επένδυσης.

Έτσι ο ΣΥΡΙΖΑ αποδέχτηκε ότι με κάποιο τρόπο η επένδυση θα προχωρήσει. Όντως ζήτησε επιμέρους αλλαγές στη βάση και των απαιτήσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας και της ισχύουσας νομοθεσίας. Αλλά το εργοστάσιο δεν έφυγε. Από τη μεριά τους οι Καναδοί, όντας πράγματι καλομαθημένοι σε άλλες χώρες, αλλά και κάνοντας και διάφορα παιχνίδια που αφορούσαν τη συνολική θέση της εταιρίας, προσπάθησαν να στήσουν και το δικό τους μίνι εκβιασμό. Στην πραγματικότητα, παρά τους «δραματικούς» τόνους, επρόκειτο για ένα πολύ παραδοσιακό «ανατολίτικο» παζάρι σε «ζωντανή μετάδοση». Κάπως έτσι, φτάσαμε στις χτεσινές εξελίξεις. Η ElDorado πήρε, εν τέλει, αυτό που ήθελε. Μερικές άδειες παραπάνω και μια διαδικασία που μπορεί να οδηγήσει στο να μπορεί να κάνει και επεξεργασία εδώ (μια που η εξόρυξη γίνεται ούτως ή άλλως). Η κυβέρνηση, από τη μεριά της, κατάφερε να μην τα σπάσει ούτε με τους Καναδούς, ούτε με την καναδική κυβέρνηση, ούτε με τους δανειστές, αλλά και να φαίνεται ταυτοχρόνως ότι δεν υποχώρησε αλλά, αντίθετα, «έκανε αντίσταση» και «επέβαλε όρους».

Και εδώ κάποιος πρέπει να πει στην αντιπολίτευση ότι πρέπει να πάρουν ορισμένα μαθήματα από την κυβερνητική «ευελιξία». Καταρχάς, δεν χρειάζεται με το παραμικρό να καταγγέλλουν την κυβέρνηση ότι δεν «θέλει τις επενδύσεις». Όχι τίποτα άλλο, αλλά μιλάμε για την κυβέρνηση που μέχρι τώρα έχει πουλήσει 14 αεροδρόμια, τον ΟΣΕ, ένα σημαντικό μέρος της ενεργειακής υποδομής και ετοιμάζεται να προχωρήσει και στη μετατροπή του Ελληνικού σε Ντουμπάι. Επίσης, δεν μπορεί να ταυτίζονται με κάθε «επένδυση». Είναι ένα πράγμα να θες να είσαι νεοφιλελεύθερος και να πιστεύεις ότι δουλειές θα φέρουν οι ιδιώτες που θα ανοίξουν νέες επιχειρήσεις και είναι ένα άλλο πράγμα να ταυτίζεσαι με τον... κρανίου τόπο που έχουν γίνει οι εκτάσεις που έχει εγκαταστάσεις η ElDorado.

Όσο για την ουσία του ζητήματος, δηλαδή την προστασία του περιβάλλοντος και του φυσικού τοπίου, αυτή ούτως ή άλλως ήταν, εξαρχής μάλιστα, έξω από το πεδίο της συζήτησης. Μαζί με την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων, την προστασία των εργαζομένων και οτιδήποτε άλλο θα παρέπεμπε όντως σε εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης.  

*η φωτό από παλιά επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στις Σκουριές και συνομιλία του με τους κατοίκους που αντιστέκονται στην εξόρυξη χρυσού