Οι γιορτές των Χριστουγέννων έχουν δυο μεγάλες σταθερές: Πρώτον, τις ατέρμονες πολιτικές συζητήσεις γύρω από το οικογενειακό τραπέζι, και δεύτερον, τη διαπίστωση (κάπου πριν σερβιριστεί το γλυκό) ότι αυτές οι μέρες δεν προσφέρονται τόσο για πολιτικές αναλύσεις, όσο για αναστοχασμό. Και είναι αλήθεια ότι την τελευταία δεκαετία, στα χρόνια της κρίσης, ακόμα και στα γιορτινά τραπέζια κυριάρχησαν οι φωνές και οι διαφωνίες και υποχώρησαν η περισυλλογή και η εσωτερική προσπάθεια να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.

Δυστυχώς, η πραγματικότητα έχει την κακή συνήθεια να επανέρχεται όσο επιμένουμε να την αγνοούμε. Έτσι, όσο όλοι μας διαφωνούσαμε ακόμα και για τα αυτονόητα, τόσο αυξάνονταν οι συμπολίτες μας που στερούνταν ακριβώς αυτά τα αυτονόητα επειδή η γενικότερη κατάρρευση της χώρας δεν τους επέτρεπε να έχουν πρόσβαση σε αυτά. Και δεν ήταν μόνο ότι έγιναν περισσότεροι οι άνθρωποι που βρέθηκαν στο περιθώριο, αλλά ότι τα τείχη του περιθωρίου έγιναν ισχυρότερα, δυσκολεύοντας ακόμα περισσότερο όσους βρεθούν εκεί να ανακάμψουν.

Φέτος είναι μια καλή ευκαιρία να δοκιμάσουμε κάτι διαφορετικό: Να γυρίσουμε την πλάτη σε αυτά που μας χωρίζουν και να δημιουργήσουμε δεσμούς που μας ενώνουν. Να διαπιστώσουμε ότι η τύχη μας σε αυτή τη χώρα είναι κοινή, είτε όλοι μαζί θα σταθούμε όρθιοι, είτε όλοι μαζί θα καταρρεύσουμε. Να στρέψουμε το βλέμμα μας από αυτούς που έκαναν διαχωρισμούς με κριτήρια του 1945 και να κοιτάξουμε τις ανάγκες που έχουν οι άνθρωποι σήμερα και αυτές που θα έχουν το 2045.

Είναι, λοιπόν, μια καλή ευκαιρία να σταματήσουμε να κοιτάμε πίσω και να δούμε τι θα κάνουμε τώρα: Να σταθούμε δίπλα στους συμπολίτες μας που, είτε από ατυχία, είτε από δική τους αστοχία βρίσκονται σε δύσκολη θέση. Να μην τους κρίνουμε από την ευκολία της δικής μας μικρότερης ή μεγαλύτερης άνεσης, αλλά να τους δώσουμε το χέρι, να τους βοηθήσουμε να βρεθούν ξανά δίπλα μας, ισότιμα μέλη της κοινωνίας.

Αυτή η εσωτερική διαδικασία, βέβαια, είναι ένας δρόμος που καταλήγει πάλι στη δημόσια ζωή, άρα οδηγεί και πάλι, έμμεσα αυτή τη φορά, στην πολιτική. Είναι η διαδρομή από την εξίσωση προς τα κάτω στην άμβλυνση των ανισοτήτων. Είναι η πορεία από την ενασχόληση αποκλειστικά με το προσωπικό μας συμφέρον στη μέριμνα για τους διπλανούς μας, όποιοι κι αν είναι αυτοί. Είναι, τελικά, η θεμελιώδης διαφορά μεταξύ των ιδεολογιών που θέλουν τον άνθρωπο πιόνι και αυτών που τον θέλουν υποκείμενο της ιστορίας, κύριο και διαμορφωτή της προσωπικής και της κοινής του μοίρας.

Αυτές τις λίγες ώρες που μένουν για να γυρίσει ο χρόνος, ας κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τον υποδεχτούμε πιο έτοιμοι και πιο χρήσιμοι. Ας αφήσουμε πίσω μας όσους και όσα μας δίχασαν και μας φανάτισαν. Ας απορρίψουμε αυτούς και αυτά που γέμισαν τον κόσμο με ψεύτικες ελπίδες για να καταλήξουν να διώξουν από κοντά μας τους φίλους και τα αδέρφια μας

Είναι η ώρα να διαλέξουμε ευχή για το 2019: Να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Και να μην μείνουμε στην επιλογή της ευχής, αλλά να κάνουμε ό,τι πρέπει για να γίνει αυτή η ευχή πράξη, πρώτα για εμάς τους ίδιους και σταδιακά για τον περίγυρό μας.

* Ο Παύλος Μαρινάκης είναι Δικηγόρος, Αντιπρόεδρος ΟΝΝΕΔ