Τζο Μπάιντεν: Ο εχθρός πέθανε, ζήτω ο νέος εχθρός του ΝΑΤΟ
Στον Καρλ Σμιτ, έναν συντηρητικό Γερμανό φιλόσοφο του 20ού αιώνα, ο οποίος εξακολουθεί να ασκεί σημαντική επιρροή, ανήκει η πατρότητα του κλασικού αφορισμού ότι πεμπτουσία της πολιτικής είναι ο καθορισμός των φίλων και των εχθρών. Με αυτό το κριτήριο και ο νέος Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, στη Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας στις Βρυξέλλες, στιγμάτισε επισήμως την Κίνα ως τον «νέο εχθρό» της Συμμαχίας στο πλαίσιο του νέου Στρατηγικού Δόγματος του ΝΑΤΟ, που θα εγκριθεί το 2022. Ενός ΝΑΤΟ που θα έχει, πρακτικά, ακτίνα δράσης όλον τον κόσμο, δηλαδή ενός «παγκόσμιου ΝΑΤΟ του 2030».
Ωστόσο, το απόλυτο παράδοξο είναι το γεγονός ότι οι Αμερικανοί πρόεδροι δεν διακρίνουν τα όρια μεταξύ συμμάχου και εχθρού. Δηλαδή, δεν αναγνωρίζουν τον εχθρό που κρύβεται στα σπλάχνα του ΝΑΤΟ: την Τουρκία. Δικαίως χαίρεται ο Ερντογάν! Ηδη προετοιμάζεται για το πολύτιμο αντάλλαγμα που θα ζητήσει για να (μη) διακόψει την ισχυρή σχέση του με το Πεκίνο, όπως ακριβώς κάνει και με τη Μόσχα. Δυστυχώς, ο δικός μας εχθρός, η Τουρκία, φαίνεται ότι ετοιμάζεται να παίξει σημαντικό ρόλο και στη νέα μορφή διατλαντικών σχέσεων. Ηταν απογοητευτική η δήλωση του Τζο Μπάιντεν, που είπε ότι είχε μια «θετική και παραγωγική» συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας. «Είμαι αισιόδοξος ότι θα κάνουμε πραγματική πρόοδο», σχολίασε.
Η ειρωνεία είναι ότι, στην προσπάθειά τους να διαλύσουν την ανεξάρτητη πολιτική οντότητα της Ε.Ε., οι Αμερικανοί παρασύρουν και το ΝΑΤΟ σε μια παρόμοια μοίρα: την αναπόφευκτη απόκλιση συμφερόντων και στρατηγικών ασφαλείας, που συνοδεύουν το μεταψυχροπολεμικό ΝΑΤΟ. Είτε το θέλουμε είτε όχι, το ΝΑΤΟ γίνεται ολοένα και λιγότερο λειτουργικό και η συναίνεση στο εσωτερικό του ολοένα και περισσότερο χιμαιρική.
Αντίθετα, το ΝΑΤΟ, αντί να διαλυθεί μετά την εξαφάνιση του εχθρού, επεκτείνεται. Το 1949 είχε 12 μέλη, σήμερα έχει 30... Ολα εξηγούνται, αν αποτολμήσει κανείς μια παραδοχή: ότι η «σοβιετική απειλή», απλούστατα, ουδέποτε υπήρξε στ’ αλήθεια. Αλλωστε, είναι γνωστό ότι η Σοβιετική Ενωση είχε προτείνει σε δύο περιπτώσεις, το 1949 και το 1954, να ενταχθεί και η ίδια στο ΝΑΤΟ, κάτι που απορρίφθηκε. Αντιθέτως, η Ουάσινγκτον αποφάσισε, στις 9 Μαΐου του 1955, να ενσωματώσει τη Δυτική Γερμανία στο ΝΑΤΟ και αυτή ήταν η αφορμή για τη δημιουργία του Συμφώνου της Βαρσοβίας, πέντε ημέρες αργότερα.
Ο Μπιλ Κλίντον με τους πολέμους στη Γιουγκοσλαβία αποπειράθηκε να καλύψει όπως-όπως το κενό που άφησε η ΕΣΣΔ, δηλαδή την έλλειψη μιας αληθοφανούς απειλής, που θα νομιμοποιούσε το ΝΑΤΟ ως μηχανισμό αμερικανικής ηγεμονίας. Ο Τζορτζ Μπους αποπειράθηκε να δώσει μια μονιμότερη μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, εξαπολύοντας «παγκόσμιο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» και αντικαθιστώντας την ερυθρά απειλή του κομμουνισμού με την πράσινη του ριζοσπαστικού Ισλάμ. Απέτυχε οικτρά. Αλλά και ο Μπαράκ Ομπάμα ανέλαβε την εξουσία με μια επεξεργασμένη, εναλλακτική στρατηγική για το ΝΑΤΟ, ωστόσο δεν την υλοποίησε. Και ο Τραμπ πρωτόγονα και ανισόρροπα ξεκίνησε την εκστρατεία κατά της Κίνας, χωρίς το ΝΑΤΟ, αλλά δεν κατάφερε τίποτα. Πάντως, το «νέο στρατηγικό δόγμα» περί «κινεζικής απειλής» που επεξεργάστηκε η Ουάσινγκτον του Μπάιντεν, σε συνεργασία με το αμερικανικό Πεντάγωνο, εμφανίζεται ταυτόχρονα εξαιρετικά ενδιαφέρον και εξαιρετικά γκροτέσκο. Ελπίζω, τουλάχιστον, η Ελλάδα να διασωθεί με την ανάσχεση της Κίνας από το να γίνει μια εκτεταμένη Chinatown, όπως το προσπαθούν οι τελευταίοι πρωθυπουργοί μας. Αυτά.
Ωστόσο, το απόλυτο παράδοξο είναι το γεγονός ότι οι Αμερικανοί πρόεδροι δεν διακρίνουν τα όρια μεταξύ συμμάχου και εχθρού. Δηλαδή, δεν αναγνωρίζουν τον εχθρό που κρύβεται στα σπλάχνα του ΝΑΤΟ: την Τουρκία. Δικαίως χαίρεται ο Ερντογάν! Ηδη προετοιμάζεται για το πολύτιμο αντάλλαγμα που θα ζητήσει για να (μη) διακόψει την ισχυρή σχέση του με το Πεκίνο, όπως ακριβώς κάνει και με τη Μόσχα. Δυστυχώς, ο δικός μας εχθρός, η Τουρκία, φαίνεται ότι ετοιμάζεται να παίξει σημαντικό ρόλο και στη νέα μορφή διατλαντικών σχέσεων. Ηταν απογοητευτική η δήλωση του Τζο Μπάιντεν, που είπε ότι είχε μια «θετική και παραγωγική» συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας. «Είμαι αισιόδοξος ότι θα κάνουμε πραγματική πρόοδο», σχολίασε.
Η ειρωνεία είναι ότι, στην προσπάθειά τους να διαλύσουν την ανεξάρτητη πολιτική οντότητα της Ε.Ε., οι Αμερικανοί παρασύρουν και το ΝΑΤΟ σε μια παρόμοια μοίρα: την αναπόφευκτη απόκλιση συμφερόντων και στρατηγικών ασφαλείας, που συνοδεύουν το μεταψυχροπολεμικό ΝΑΤΟ. Είτε το θέλουμε είτε όχι, το ΝΑΤΟ γίνεται ολοένα και λιγότερο λειτουργικό και η συναίνεση στο εσωτερικό του ολοένα και περισσότερο χιμαιρική.
Ελπίζω η Ελλάδα να διασωθεί και να μη γίνει μια εκτεταμένη Chinatown, όπως το προσπαθούν οι τελευταίοι πρωθυπουργοί μαςΗ εικόνα έγινε περισσότερο συγκεχυμένη μετά την αυτοδιάλυση της ΕΣΣΔ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Πρόσφατα, ο εκδότης της γερμανικής εφημερίδας «Die Zeit» σχολίαζε: «Οι συμμαχίες πεθαίνουν όταν νικούν... Η ευρωπαϊκή συμμαχία εναντίον του Ναπολέοντα ήταν κλινικά νεκρή επτά χρόνια μετά το τελευταίο βαλς, στο Συνέδριο της Βιέννης. Η γαλλοβρετανική Αντάντ κατέρρευσε πέντε χρόνια μετά τη συνθηκολόγηση της Γερμανίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η συμμαχία ΕΣΣΔ - ΗΠΑ εναντίον του Χίτλερ τελείωσε με την απόβαση στη Νορμανδία».
Αντίθετα, το ΝΑΤΟ, αντί να διαλυθεί μετά την εξαφάνιση του εχθρού, επεκτείνεται. Το 1949 είχε 12 μέλη, σήμερα έχει 30... Ολα εξηγούνται, αν αποτολμήσει κανείς μια παραδοχή: ότι η «σοβιετική απειλή», απλούστατα, ουδέποτε υπήρξε στ’ αλήθεια. Αλλωστε, είναι γνωστό ότι η Σοβιετική Ενωση είχε προτείνει σε δύο περιπτώσεις, το 1949 και το 1954, να ενταχθεί και η ίδια στο ΝΑΤΟ, κάτι που απορρίφθηκε. Αντιθέτως, η Ουάσινγκτον αποφάσισε, στις 9 Μαΐου του 1955, να ενσωματώσει τη Δυτική Γερμανία στο ΝΑΤΟ και αυτή ήταν η αφορμή για τη δημιουργία του Συμφώνου της Βαρσοβίας, πέντε ημέρες αργότερα.
Ο Μπιλ Κλίντον με τους πολέμους στη Γιουγκοσλαβία αποπειράθηκε να καλύψει όπως-όπως το κενό που άφησε η ΕΣΣΔ, δηλαδή την έλλειψη μιας αληθοφανούς απειλής, που θα νομιμοποιούσε το ΝΑΤΟ ως μηχανισμό αμερικανικής ηγεμονίας. Ο Τζορτζ Μπους αποπειράθηκε να δώσει μια μονιμότερη μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, εξαπολύοντας «παγκόσμιο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» και αντικαθιστώντας την ερυθρά απειλή του κομμουνισμού με την πράσινη του ριζοσπαστικού Ισλάμ. Απέτυχε οικτρά. Αλλά και ο Μπαράκ Ομπάμα ανέλαβε την εξουσία με μια επεξεργασμένη, εναλλακτική στρατηγική για το ΝΑΤΟ, ωστόσο δεν την υλοποίησε. Και ο Τραμπ πρωτόγονα και ανισόρροπα ξεκίνησε την εκστρατεία κατά της Κίνας, χωρίς το ΝΑΤΟ, αλλά δεν κατάφερε τίποτα. Πάντως, το «νέο στρατηγικό δόγμα» περί «κινεζικής απειλής» που επεξεργάστηκε η Ουάσινγκτον του Μπάιντεν, σε συνεργασία με το αμερικανικό Πεντάγωνο, εμφανίζεται ταυτόχρονα εξαιρετικά ενδιαφέρον και εξαιρετικά γκροτέσκο. Ελπίζω, τουλάχιστον, η Ελλάδα να διασωθεί με την ανάσχεση της Κίνας από το να γίνει μια εκτεταμένη Chinatown, όπως το προσπαθούν οι τελευταίοι πρωθυπουργοί μας. Αυτά.
