Πυξίδα παρακμής
Άρθρο γνώμης
Η μουσική έχει υποταχθεί στον ρυθμικό μεν αλλά βάναυσο ήχο
Είναι τελικά άδικο να μιλάμε μόνο για τη δική μας παρακμή, της κοινωνίας μας. Κι αυτό, διότι είναι πλέον παγκόσμιο φαινόμενο που ως πυξίδα δείχνει πού βαδίζει όλος ο κόσμος.
Θα φέρω ένα επίκαιρο παράδειγμα. Παρακολουθούσα τη Eurovision. Μία ευρωπαϊκή διαγωνιστική μουσική εκδήλωση η οποία δεν έχει καμία σχέση με το παρελθόν αυτού του θεσμού. Αν ξεκινήσουμε από τα μουσικά ακούσματα που προέρχονται από όλες σχεδόν τις χώρες που συμμετέχουν, η βασική διαπίστωση είναι η παντελής έλλειψη μελωδικού στοιχείου, που συνιστά βασική εκδοχή μιας μουσικής. Ακούστε, λόγου χάρη, ένα τραγούδι των Μπιτλς ή μουσικές του Θεοδωράκη και του Χατζιδάκι και θα καταλάβετε τι εννοώ. Το μελωδικό στοιχείο, οι συγχορδίες και δεν ξέρω τι άλλο έχουν υποκατασταθεί από ένα είδος ρυθμού που θυμίζει τελετές βουντού ή χορούς των Ζουλού, οι οποίοι εκστασιάζονται υπό τους ήχους και την υπόκρουση συγκεκριμένων τυμπάνων σε επίκληση του θεού της βροχής. Η μουσική έχει υποταχθεί στον ρυθμικό μεν αλλά βάναυσο ήχο.
Η άλλη διαπίστωση είναι ότι ο συγκεκριμένος μουσικός θεσμός παρουσιάζει εικόνα καρναβαλική, παρά το γεγονός ότι οι Αποκριές έχουν περάσει. Οι ενδυματολογικές επιλογές όλων των «μουσικών» σχημάτων που συμμετέχουν σε Αποκριές παραπέμπουν με έμφαση στη σατανιστική διάσταση των εικόνων που οι ενδυματολογικές επιλογές επιδιώκουν να προβάλουν. Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι ενώ απαγορεύτηκαν οι σημαίες της Παλαιστίνης επιτράπηκε η αντεστραμμένη πεντάλφα, που βεβαίως δεν παραπέμπει ούτε στον Πυθαγόρα ούτε σε εκδοχές του Χριστιανισμού στις διαβολικές ορέξεις μιας «νέας γενιάς». Απ’ όπου κι αν πιάσει κανείς το θέμα συνιστά μια ένδειξη ενός σύγχρονου Μεσαίωνα, που εύχεται κανείς να έχει όρια. Και, προφανώς, οι πεντάλφες, οι στολές οι περίεργες, που παραπέμπουν σε τελετές από τις οποίες έχουν υπάρξει και θύματα ανοήτων, δεν είναι άσχετες με την εξάλειψη στοιχειωδών ηθικών αρχών και κανόνων που εκπορεύονται από ένα θρησκευτικό πλαίσιο και την πίστη που ενυπάρχει σε κάθε θρησκεία. Όπως μου διηγούνταν φίλος, ο γιος του που ζει στη Νορβηγία διαπίστωσε ότι εκεί οι εκκλησίες κλείνουν η μία μετά την άλλη, καθώς οι θρησκευτικές τελετές μπορούν πλέον να γίνονται μέσα σε ένα οποιοδήποτε δωμάτιο! Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στη Γερμανία.
Όμως, έτσι ξεθωριάζουν οι ηθικές αρχές στις οποίες στηρίζονται, όπως προαναφέρθηκε, όλες οι θρησκείες. Αρχές που επαναλαμβάνονται προς εμπέδωση από το πλήρωμα κάθε θρησκείας στους ναούς λατρείας. Είναι αρχές και κανόνες τα οποία είναι ίδια σχεδόν και απαράλλαχτα από τον Βουδισμό και τον Ινδουισμό μέχρι τον Ταοϊσμό και τον Χριστιανισμό, λες και ένα διαχρονικό νήμα, από την εποχή που εμφανίστηκε κάθε θρησκεία, τις ενώνει με το στοιχείο που κυριαρχεί - και που είναι η αγάπη και η αποφυγή τού να βλάπτεις τον άλλον…
Θα φέρω ένα επίκαιρο παράδειγμα. Παρακολουθούσα τη Eurovision. Μία ευρωπαϊκή διαγωνιστική μουσική εκδήλωση η οποία δεν έχει καμία σχέση με το παρελθόν αυτού του θεσμού. Αν ξεκινήσουμε από τα μουσικά ακούσματα που προέρχονται από όλες σχεδόν τις χώρες που συμμετέχουν, η βασική διαπίστωση είναι η παντελής έλλειψη μελωδικού στοιχείου, που συνιστά βασική εκδοχή μιας μουσικής. Ακούστε, λόγου χάρη, ένα τραγούδι των Μπιτλς ή μουσικές του Θεοδωράκη και του Χατζιδάκι και θα καταλάβετε τι εννοώ. Το μελωδικό στοιχείο, οι συγχορδίες και δεν ξέρω τι άλλο έχουν υποκατασταθεί από ένα είδος ρυθμού που θυμίζει τελετές βουντού ή χορούς των Ζουλού, οι οποίοι εκστασιάζονται υπό τους ήχους και την υπόκρουση συγκεκριμένων τυμπάνων σε επίκληση του θεού της βροχής. Η μουσική έχει υποταχθεί στον ρυθμικό μεν αλλά βάναυσο ήχο.
Η άλλη διαπίστωση είναι ότι ο συγκεκριμένος μουσικός θεσμός παρουσιάζει εικόνα καρναβαλική, παρά το γεγονός ότι οι Αποκριές έχουν περάσει. Οι ενδυματολογικές επιλογές όλων των «μουσικών» σχημάτων που συμμετέχουν σε Αποκριές παραπέμπουν με έμφαση στη σατανιστική διάσταση των εικόνων που οι ενδυματολογικές επιλογές επιδιώκουν να προβάλουν. Χαρακτηριστικό στοιχείο είναι ότι ενώ απαγορεύτηκαν οι σημαίες της Παλαιστίνης επιτράπηκε η αντεστραμμένη πεντάλφα, που βεβαίως δεν παραπέμπει ούτε στον Πυθαγόρα ούτε σε εκδοχές του Χριστιανισμού στις διαβολικές ορέξεις μιας «νέας γενιάς». Απ’ όπου κι αν πιάσει κανείς το θέμα συνιστά μια ένδειξη ενός σύγχρονου Μεσαίωνα, που εύχεται κανείς να έχει όρια. Και, προφανώς, οι πεντάλφες, οι στολές οι περίεργες, που παραπέμπουν σε τελετές από τις οποίες έχουν υπάρξει και θύματα ανοήτων, δεν είναι άσχετες με την εξάλειψη στοιχειωδών ηθικών αρχών και κανόνων που εκπορεύονται από ένα θρησκευτικό πλαίσιο και την πίστη που ενυπάρχει σε κάθε θρησκεία. Όπως μου διηγούνταν φίλος, ο γιος του που ζει στη Νορβηγία διαπίστωσε ότι εκεί οι εκκλησίες κλείνουν η μία μετά την άλλη, καθώς οι θρησκευτικές τελετές μπορούν πλέον να γίνονται μέσα σε ένα οποιοδήποτε δωμάτιο! Κάτι ανάλογο συμβαίνει και στη Γερμανία.
Όμως, έτσι ξεθωριάζουν οι ηθικές αρχές στις οποίες στηρίζονται, όπως προαναφέρθηκε, όλες οι θρησκείες. Αρχές που επαναλαμβάνονται προς εμπέδωση από το πλήρωμα κάθε θρησκείας στους ναούς λατρείας. Είναι αρχές και κανόνες τα οποία είναι ίδια σχεδόν και απαράλλαχτα από τον Βουδισμό και τον Ινδουισμό μέχρι τον Ταοϊσμό και τον Χριστιανισμό, λες και ένα διαχρονικό νήμα, από την εποχή που εμφανίστηκε κάθε θρησκεία, τις ενώνει με το στοιχείο που κυριαρχεί - και που είναι η αγάπη και η αποφυγή τού να βλάπτεις τον άλλον…