Αλλά είναι για γέλια και για κλάματα η δήλωση του Μάνφρεντ Βέμπερ, προέδρου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ότι το πρόβλημα της Ελλάδος, το θεμελιώδες πρόβλημά της είναι ότι έχει κομμουνιστή πρωθυπουργό! Σπάνια τόσο ηλίθια άποψη έχει διατυπωθεί… Προφανώς ο γερμανοδεξιός Βέμπερ αγνοεί ότι τον Αλέξη Τσίπρα είναι η Μέρκελ που τον επέλεξε να παίξει τον πλέον ταπεινωτικό ρόλο: Ναι, να γίνει η ιδανική αριστερή Ιφιγένεια του Βερολίνου.

«Kαθώς ο λαός, από δικό του λάθος, έχασε την εμπιστοσύνη των ηγετών του, δεν μένει παρά να τον διαλύσουν και να εκλέξουν έναν άλλον». H ειρωνική αυτή συμβουλή που είχε δώσει ο Mπέρτολτ Mπρεχτ στους ηγέτες της Aνατολικής Γερμανίας μετά την εξέγερση του Bερολίνου, το 1953, ταιριάζει απόλυτα στον Μάνφρεντ Βέμπερ. Χθες ο Μαρξ είχε «γενέθλια». Γεννήθηκε μια τέτοια ημέρα, στις 5 Μαΐου 1818, σχεδόν δύο αιώνες πίσω.

Τώρα πώς τα έχει φέρει η ζωή και μέσα από παγκόσμιες μείζονες ανατροπές αυτών των δύο αιώνων, που συνδέθηκαν ευθέως με το όνομά του, γίνεται ξαφνικά με τον τρόπο του και πάλι σταδιακά επίκαι ρος, αυτό δεν είναι απλώς μέγα επίτευγμα, αλλά είναι και ένα μεγάλο και πολύ ενδιαφέρον ζήτημα.

Ο μέγας Γερμανός, εγελιανός την πνευματική καταγωγή, φιλόσοφος, που θέλησε (και πιθανότατα μπόρεσε) να αλλάξει τη μορφή του κόσμου περισσότερο από κάθε άλλον ομότεχνό του ανά τους αιώνες, δεν αφορά μόνο τους μαρξιστές οπαδούς του. Ακριβώς λόγω της τεράστιας επίδρασής του στην εξέλιξη των κοινωνιών, αφορά τους πάντες. Η κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» πριν από ένα τέταρτο του αιώνα τον έβαλε στην άκρη. Η πορεία όμως των ευρωπαϊκών ιδίως κοινωνιών σήμερα τον επαναφέρει σταδιακά, θέλοντας και μη, δυναμικά στο προσκήνιο.

Στην πραγματικότητα, η φτώχεια που έχει φέρει το ευρωνόμισμα, ο διχασμός ανάμεσα στον Βορρά και στον Νότο και η απελπισία πολλών ευρωπαϊκών κοινωνιών καθιστούν ορισμένες μαρξιστικές ιδέες εκ νέου θελκτικές για όλο και μεγαλύτερα τμήματα πληθυσμών, ιδίως στον χειμαζόμενο ευρωπαϊκό Νότο. Κυρίως, όμως, η φθορά των μαρξιστογενών «σοσιαλιστικών» κομμάτων -όπως του ΣΥΡΙΖΑαπό την εφαρμογή ακραία σκληρών πολιτικών, τις οποίες επιβάλλουν το Βερολίνο και το ΔΝΤ, ανοίγει έναν νέο πολιτικό χώρο, που έως τώρα τα εν λόγω κόμματα είχαν καρπωθεί, αλλά τώρα μένει και πάλι ορφανός.

Σημαίνει όμως ότι το μοντέλο που ξέραμε όλα αυτά τα χρόνια ως μοναδικό έχει αρχίσει πλέον να αμφισβητείται καίρια, κάτι μάλιστα που δεν γίνεται από τα αριστερά, αλλά πρώτιστα από τα δεξιά. Γιατί όλες αυτές οι πολιτικές, που μοναδικό σκοπό και αποτέλεσμα έχουν την επικράτηση της γερμανικής ηγεμονίας στην Ευρώπη, ήδη γεννούν πρωτοφανείς για τον μεταπολεμικό κόσμο φυγόκεντρες τάσεις πολλών κατευθύνσεων και επιπέδων. Ενα είναι βέβαιο: ότι μία νέα πολιτική πραγματικότητα αναδύεται, που απειλεί τα κόμματα εξουσίας με θρυμματισμό, όπως έγινε στη Γαλλία.

Ευτυχώς… Η αστική τάξη βρίσκεται σε κρίση, αλλά δεν έχει πεθάνει. Ελπιδοφόρα θα πρέπει ίσως να θεωρήσουμε την εμφάνιση του Καρλ Μαρξ στις σελίδες του πλέον επίσημου οργάνου του δυτικού καπιταλισμού, της εφημερίδας «Wall Street Journal », όπου αναζητούνται ανορθόδοξες διέξοδοι από την κρίση.

Δεν είναι παράδοξο. Ούτε συμβαίνει για πρώτη φορά. Mετά την πτώση του κομμουνισμού στην Ανατολική Ευρώπη, είχε επικρατήσει η πεποίθηση πως ο Μαρξ ήταν πια ξοφλημένος, πως οι θεωρίες του είχαν τινάξει τα πέταλα και πως ήταν προορισμένες να μείνουν για πάντα θαμμένες κάτω από τα συντρίμμια του Τείχους του Βερολίνου. Ωσπου ξέσπασε η μεγάλη οικονομική κρίση του 2007-08. Και τότε, όπως τώρα στη «Wall Street Journal», το κυριότερο έργο του Μαρξ εμφανιζόταν με τον τίτλο «Η επιστροφή του “Κεφαλαίου”». Και το περιοδικό «New Yorker» δημοσίευε τις εξομολογήσεις τού αφεντικού μιας επενδυτικής τράπεζας.

«Οσο γερνάω στη Wall Street, τόσο πείθομαι πιο πολύ πως ο Μαρξ είχε δίκιο», έλεγε ο τραπεζίτης. «Είμαι απόλυτα πεπεισμένος πως ο τρόπος που προσεγγίζει τον καπιταλισμό είναι ο καλύτερος». Για να γράψει λίγο αργότερα ο Φράνσις Γουίν, βιογράφος του Μαρξ, στη βρετανική εφημερίδα «Observer»:

«Οπως ο αρχοντοχωριάτης του Μολιέρου, που ανακάλυψε κατάπληκτος πως τη γλώσσα που προσέλαβε δασκάλους για να του τη μάθουν τη μιλούσε ήδη τουλάχιστον 40 χρόνια χωρίς να το ξέρει, έτσι και η δυτική αστική τάξη έχει αφομοιώσει τις ιδέες του Μαρξ χωρίς να το πάρει είδηση».

Ακόμη και το περιοδικό «Economist» αναγνώριζε το «χρέος» του προς τον Μαρξ: «Ως προφήτης του σοσιαλισμού, ο Μαρξ μπορεί να είναι πεθαμένος. Αλλά ως προφήτης της “παγκόσμιας αλληλεξάρτησης των εθνών”, αυτού που λέμε παγκοσμιοποίηση, ίσως παραμένει εκπληκτικά αρμόδιος: όσο πιο επιτυχημένη γίνεται η παγκοσμιοποίηση τόσο περισσότερο προκαλεί την καταστροφή της».

Ή, όπως το είχε πει ο Μαρξ, το σύστημα παράγει τους ίδιους τους νεκροθάφτες του. Εγώ ας αναφερθώ αιρετικά στον νέο Καρλ Μαρξ, τον Γάλλο Τομά Πικετί, ο οποίος δεν θεωρείται μαρξιστής! Τι εστί Τομά Πικετί; Ο «σύγχρονος Μαρξ», όπως και το βιβλίο του, «Capital in the 21st Century», που αναφέρεται ως το σύγχρονο «Κεφάλαιο», είναι ο οικονομολόγος που έγραψε το απόλυτο -όσο και απροσδόκητο best seller του 2014 (1,5 εκατ. αντίτυπα), κάνοντας να ωχριούν μπροστά του όλοι οι νομπελίστες του σιναφιού. Θέμα του οι εκρηκτικές οικονομικές ανισότητες που προκαλεί ο καπιταλισμός.