Οπως εξελίσσονται τα πράγµατα στη Μέση Ανατολή, τυχόν επέκταση του πολέµου στο Ιράν δεν µπορεί να αποκλειστεί.

Η «Χεζµπολάχ» αλλά και οι «Χούθι» στην Υεµένη αναµένεται να συνεχίσουν τις επιθέσεις τους εναντίον ισραηλινών στόχων. Αυτό σηµαίνει ότι Ισραήλ και ΗΠΑ θα αντιδράσουν και µε τη σειρά του το Ιράν αναµένεται να προκαλέσει επίθεση εναντίον τους, όπως ήδη έκανε στο Νότιο Ισραήλ, µε drones και πυραύλους - οι οποίοι αναχαιτίστηκαν από το σύστηµα Arrow. Το Ιράν δύσκολα θα µπλέξει σε µια εκτεταµένη σύγκρουση. Οµως, η «Χεζµπολάχ» είναι «υποχρεωµένη», υπό µία έννοια, να συνεχίσει τις επιθέσεις εναντίον του Ισραήλ, γιατί αλλιώς θα χαρακτηριστεί φιλοϊσραηλινή ή ανεκτική έναντι του Ισραήλ και αδιάφορη για τη µοίρα των Παλαιστινίων. ∆εδοµένου, δε, του ανταγωνισµού µεταξύ του σιιτικού Ιράν (που είναι ο µέντορας της «Χεζµπολάχ») και των σουνιτικών πετρελαιοµοναρχιών του Κόλπου για την πρωτοκαθεδρία στον ισλαµικό κόσµο, αυτό δεν µπορεί να συµβεί. Το µεγάλο ερώτηµα είναι αν το Ιράν θα κρατήσει τις επιθέσεις αυτές σε «λελογισµένο» επίπεδο ή θα κλιµακώσει, «αναγκάζοντας» και το Ισραήλ να επιτεθεί στον Λίβανο και πιθανώς και απευθείας στο Ιράν.

Ο πόλεµος µε το Ιράν φαίνεται πως είναι επιθυµητή εξέλιξη από µια µερίδα της ισραηλινής πολιτοκοστρατιωτικής ηγεσίας, η οποία εκτιµά ότι έχει έρθει η ώρα να δώσει µια «οριστική λύση» στην ιρανική απειλή, όπως αυτή την αντιλαµβάνεται, και τις ΗΠΑ σε έναν πόλεµο εναντίον του. Ο εγκλωβισµός στην αντίληψη της «αποφασιστικής νίκης» είναι µια από τις διαχρονικές παθογένειες του Ισραήλ, η οποία προέκυψε από τις συνεχείς και σαρωτικές στρατιωτικές επιτυχίες του εναντίον των αραβικών στρατών στις πρώτες δεκαετίες µετά τη δηµιουργία του εβραϊκού κράτους, που οδήγησαν όµως σε διαδοχικά αδιέξοδα. Ετσι, κάθε στρατιωτική νίκη του Ισραήλ, αντί για ειρήνευση, οδηγούσε σε ακόµα µία πολεµική αναµέτρηση. Χαρακτηριστικό παράδειγµα είναι η συντριπτική και γρήγορη νίκη στον Πόλεµο των Εξι Ηµερών, η οποία εξέπληξε και τους ίδιους τους Ισραηλινούς και οδήγησε στην κατάληψη ολόκληρης της Χερσονήσου του Σινά, κάτι που δεν περιλαµβανόταν στις αρχικές στοχεύσεις της ισραηλινής ηγεσίας. Αυτή, όµως, η «υπερβάλλουσα» επιτυχία οδήγησε στον µετέπειτα «Πόλεµο Φθοράς» µε την Αίγυπτο και στη συνέχεια στον Πόλεµο του Γιοµ Κιπούρ. Στα επόµενα χρόνια απέτυχαν και οι επιθέσεις στον Λίβανο, που αποσκοπούσαν στην εξαφάνιση των επικίνδυνων για το Ισραήλ δυνάµεων που δρούσαν εκεί.

Στον πρώτο πόλεµο του Λιβάνου, το 1982, οι ισραηλινές δυνάµεις, παρ’ όλες τις αρχικές σαρωτικές επιτυχίες τους, στις οποίες ξεχωρίζει η συντριπτική νίκη της ισραηλινής αεροπορίας ενάντια στο πυκνό αντιαεροπορικό δίκτυο των Σύρων στην Κοιλάδα Μπεκάα, εγκλωβίστηκαν σε µάχες φθοράς, τόσο στα στενά περάσµατα του Νότιου Λιβάνου όσο και µέσα στον αστικό ιστό της Βηρυτού. Επίσης, η επιχείρηση αµαυρώθηκε από τις σφαγές των προσφύγων στα στρατόπεδα Σάµπρα και Σατίλα από χριστιανικές πολιτοφυλακές, µε την ανοχή των Ισραηλινών. Στον ∆εύτερο Πόλεµο του Λιβάνου, το 2006, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάµεις (IDF) απέτυχαν µε ταπεινωτικό τρόπο να επιτύχουν συντριπτικό πλήγµα στη µικροσκοπική τότε «Χεζµπολάχ». Οι IDF εφάρµοσαν ένα αµφιλεγόµενο νέο δόγµα, τις επιχειρήσεις ΕΒΟ (Eff ects Based Operations), βασισµένες εν µέρει πάνω σε θεωρίες Γάλλων µεταµοντέρνων φιλοσόφων... Μετά την αποτυχία αυτή, οι ισραηλινές ένοπλες δυνάµεις σταµάτησαν τα «πρωτοποριακά» πειράµατα και ξαναγύρισαν στις παραδοσιακές µεθόδους µάχης, µε πολύ θετικά αποτελέσµατα, όπως φάνηκε στην επιχείρηση Cast Lead, µερικά χρόνια µετά, και στη συνέχεια σε άλλες επιχειρήσεις εναντίον της «Χαµάς».

Ωστόσο, η εµµονή του Ισραήλ σε µια «τελική νίκη» διά των όπλων συνεχίζει να υφίσταται και πλέον έχει φθάσει σε πρωτοφανή επίπεδα. Το Ισραήλ θεωρεί το Ιράν κορυφαία απειλή για την ίδια του την ύπαρξη και θέλει να εξαλείψει αυτήν την απειλή µε έναν «αποφασιστικό πόλεµο». Ο φόβος αυτός δεν είναι φυσικά εντελώς αβάσιµος. Οµως, η λογική του «µεγάλου πολέµου» µε το Ιράν (παρασύροντας και τις ΗΠΑ σε αυτόν), ο οποίος υποτίθεται ότι θα φέρει κάποιο «οριστικό» αποτέλεσµα, πάσχει σε πάρα πολλά σηµεία. Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να έχουµε υπόψη µας ότι είναι σχεδόν αδύνατον να επιτευχθεί κατάληψη του Ιράν από τις αµερικανικές δυνάµεις, όπως έγινε στο Ιράκ, ή έστω αλλαγή καθεστώτος. Ακόµα και αν δεν υπάρξει καµία αντίδραση από Κίνα και Ρωσία (κάτι επίσης περίπου αδύνατον), η επιχείρηση αυτή είναι τέτοιας κλίµακας, που ξεφεύγει από τις δυνατότητες των Αµερικανών ακόµα και στην απίθανη περίπτωση που θα ήταν πρόθυµοι να εµπλακούν σε πολυετή πόλεµο µεγάλης κλίµακας, τύπου Β’ Παγκόσµιου Πολέµου. Επίσης, είναι πάρα πολύ δύσκολο, έως αδύνατον, να υποστεί συντριπτικό πλήγµα η στρατιωτική υποδοµή του Ιράν. Εδώ και χρόνια το Ιράν προετοιµάζεται για ένα είδος «επαυξηµένου» ασύµµετρου πολέµου µε τις ΗΠΑ (και όχι µόνο...). Αν οι υπόγειες εγκαταστάσεις της «Χαµάς» είναι σοβαρό πρόβληµα, αυτές του Ιράν είναι ένας άλυτος γρίφος.

Το Ιράν εκτιµάται πως έχει κατασκευάσει έναν ολόκληρο υπόγειο κόσµο µέσα σε ορεινούς όγκους, όπου κρύβονται τα πιο επικίνδυνα οπλικά του συστήµατα. Οι υπόγειες αυτές υποδοµές πολύ δύσκολα µπορούν να εντοπιστούν και ακόµα πιο δύσκολα να προσβληθούν ακόµα και µε ειδικά όπλα, συµπεριλαµβανοµένων πυρηνικών µικρής ισχύος. Γενικότερα, δε, οι ιρανικές ένοπλες δυνάµεις δίνουν µεγάλη έµφαση σε µεθοδολογίες κάλυψης, απόκρυψης, παραλλαγής και παραπλάνησης και διαθέτουν πλήθος εγκαταστάσεων καµουφλαρισµένων σε πολιτικά κτίρια. Επίσης, το ιρανικό «Σώµα των Φρουρών της Επανάστασης» (IRGC), που αποτελεί έναν δεύτερο στρατό, παράλληλα µε τις «κανονικές» ένοπλες δυνάµεις της χώρας, διαθέτει πλήθος καινοτόµων και ασύµµετρων ικανοτήτων, ξεκινώντας από το ιδιόρρυθµο πολεµικό του δόγµα, τον περιβόητο «πόλεµο ψηφιδωτού» (Mosaic Warfare), µεθοδολογία η οποία αποσκοπεί στο να αδρανοποιήσει την αεροπορική ισχύ του αντιπάλου µέσω µιας άµορφης, ρευστής δοµής, χωρίς κεντρικά στοιχεία, αποφεύγοντας την επαφή µε τα ισχυρά σηµεία της δοµής του αντιπάλου, προσβάλλοντάς τον εκεί όπου δεν είναι προετοιµασµένος να τον αντιµετωπίσει. Υπάρχουν, λοιπόν, νέες κατηγορίες οπλικών συστηµάτων. ∆εν θα πρέπει να υποτιµώνται, όµως, και οι πιο «συµβατικές» ικανότητες του Ιράν, ιδιαίτερα όσον αφορά την αεράµυνα. Μεταξύ άλλων, διαθέτει και ραντάρ για τα οποία υποστηρίζει ότι είναι ικανά να εντοπίζουν και τα αεροσκάφη Stealth, όπως είναι τα F-35.

Μια επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν είναι πιθανόν να εξελιχθεί σε ενεργειακό εφιάλτη για την Ευρώπη και τυχόν πόλεµος µε τη Ρωσία στον Περσικό Κόλπο θα προκαλούσε δραµατική αύξηση της τιµής του πετρελαίου. Με άλλα λόγια, πόλεµος µεγάλης κλίµακας στη Μέση Ανατολή µε εµπλοκή ΗΠΑ και Ρωσίας δηµιουργεί ένα εκρηκτικό µείγµα για την Ευρώπη, ακόµα και αν οι συνέπειες περιοριστούν στον χώρο της ενέργειας. Μια ανεξέλεγκτη όµως κλιµάκωση µε τη Ρωσία αλλά και την Κίνα µπορεί να οδηγήσει ακόµα και σε πυρηνική κρίση, παρά τις απόψεις ότι «αυτά δεν γίνονται, γιατί δεν συµφέρουν κανέναν». Οσον αφορά τα δικά µας, ένας πόλεµος του Ισραήλ µε το Ιράν και πολύ περισσότερο των ΗΠΑ και του Ισραήλ µε το Ιράν είναι σαφώς ενάντια στα ελληνικά συµφέροντα. Παρόµοια εξέλιξη θα φέρει ξανά την Τουρκία στον αφρό των διεθνών εξελίξεων, επιτρέποντάς της να «πουλήσει» για ακόµα µία φορά τον εαυτό της ως το ακρότατο στοιχείο της δυτικής αρχιτεκτονικής, αναγκάζοντας έτσι τους ∆υτικούς να συγχωρήσουν τις τουρκικές παρανοµίες ως συµµάχου χώρας και να πιέσουν ακόµα περισσότερο την Ελλάδα να προβεί στις «αναγκαίες παραχωρήσεις, καθόσον η ∆ύση και οι φοβισµένοι Αµερικανοί δεν θα θέλουν να διακινδυνεύσουν τη µετατροπή της Τουρκίας σε “δεύτερο Ιράν”, ιδιαίτερα αν υπάρχει σύγκρουση µε το πρώτο».

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά