Τώρα που το περιβόητο νομοσχέδιο ψηφίστηκε, έστω με 148 μονάχα «ναι», αξίζει να ξαναδούμε μερικές πτυχές της υπόθεσης. Δεν υπάρχει, εν πρώτοις, αμφιβολία ότι οι κάτοικοι της Ελλάδας δεν καίγονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία για το πώς θα μπορούν να αλλάξουν φύλο, αλλά για το αν θα γυρίσει το… φύλλο στην οικονομική κατάσταση της χώρας. Από αυτήν την άποψη, έχουν δίκαιο όσοι σχολίασαν ότι επιχειρήθηκε να αναδειχθεί σε μείζον πολιτικό «επίτευγμα» ένα ζήτημα περιορισμένου ενδιαφέροντος. Η επισήμανση αυτή, όμως, δεν εξαντλεί το θέμα. Τα κράτη νομοθετούν και για τις μειοψηφίες τους και για προβλήματα που ολίγους αφορούν.

Τα αξιολογικά ερωτήματα αρχίζουν από αυτό το σημείο. Το φύλο δεν αποτελεί προϊόν επιλογής, αλλά βιολογικό γεγονός. Δεν συνδέεται μόνο με τη σεξουαλικότητα - και ούτε άλλωστε η σεξουαλικότητα αποτελεί αξία προστατευόμενη υπεράνω κάθε άλλης ή εξαιρούμενη από τη δυνατότητα του κράτους να της τάσσει περιορισμούς. Το αν είναι κανείς υπέρμαχος της κατά το δυνατόν ελαχιστοποίησης των περιορισμών δεν αποτελεί αναντίλεκτη «δημοκρατική» θέση, αλλά μία από πολλές παραδεκτές τοποθετήσεις. Εξίσου παραδεκτή είναι η άποψη ότι για την αλλαγή φύλου πρέπει να συντρέχει κάποιος ιατρικός λόγος (έστω μόνο ψυχικός) - και έτι πειστικότερη η αντίρρηση ότι, ακόμη και όπου θεσμοθετείται η ελεύθερη επιλογή, η σχετική ελευθερία δεν μπορεί να ασκείται υπό τις εντάσεις της εφηβείας.

Όσες περί του αντιθέτου φωνασκίες και αν φιλοξενεί το Facebook, η θέση που υιοθετεί κανείς στο θέμα δεν συνδέεται με τις «δημοκρατικές» αντιλήψεις (ή με τις κοινές αξίες της… κεντροαριστεράς), ενώ είναι απρόσφορο κριτήριο υποτιθέμενης προοδευτικότητας. Ένας σημερινός κεντροδεξιός μπορεί κάλλιστα να αποδέχεται την ελεύθερη επιλογή φύλου, όπως ένας αριστερός ενδέχεται να την απορρίπτει. Αν, άρα, θεωρούμε ότι οι βουλευτές πρέπει να διατηρούν κάποια ελευθερία κρίσης και δεν έχουν εκφυλιστεί σε δίποδα «κουμπιά» ψήφου, τα οποία πιέζει ο αρχηγός κάθε κοινοβουλευτικής ομάδας, η ψήφος τους σε τέτοια ζητήματα οφείλει να είναι ελεύθερη.

Αναλόγως σεβαστή είναι η -τυχόν αντίθετη με την ελεύθερη επιλογή- γνώμη (ή αποχή από την ψηφοφορία) ενός κεντροαριστερού, έστω υποψήφιου αρχηγού. Καθώς οι τελευταίοι αφθονούν, είναι βέβαια κατανοητή η προσπάθεια μερικών απ' αυτούς να ψάχνουν εύσημα «προοδευτισμού» εκεί που δεν υπάρχουν. Πρέπει, όμως, να προσέξουν μήπως, αναζητώντας την κεντροαριστερή οδό, ολισθήσουν σε εκείνη της αστειότητας.