Ένα καλώδιο και η ''ηγεµονία'' στην Ανατολική Μεσόγειο

Την προηγούµενη Τρίτη έφθασε στον ελληνικό Α∆ΜΗΕ µια επιστολή της γαλλικής βιοµηχανίας Nexans, µε την οποία ειδοποιούσε ότι, αν δεν λυθούν οι ρυθµιστικές και άλλες εκκρεµότητες µέχρι την Παρασκευή για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου (Great Sea Interconnection) και δεν δοθεί τελική εντολή να προχωρήσει στο έργο του ο διεθνής όµιλος γαλλικής καταγωγής, θα προχωρήσει σε πλήρη αναστολή των εργασιών εγκατάστασης του καλωδίου ηλεκτρικού ρεύµατος την επόµενη ∆ευτέρα 2 Σεπτεµβρίου. Την επιστολή κοινοποίησε ο Α∆ΜΗΕ στις Ρυθµιστικές Αρχές Ελλάδας και Κύπρου και στο υπουργείo Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας χθες Τετάρτη. Την είδηση δηµοσίευσε κατ’ αποκλειστικότητα το PowerGame, επίσης χθες.

Ο λόγος για την περίφηµη και πολυδιαφηµισµένη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ, τη χρηµατοδοτηµένη, µαζί µε την ανάλογη Ελλάδας - Αιγύπτου µέσω Κρήτης, από την Ευρωπαϊκή Ένωση και µε σταθερότητα υποστηριζόµενη, µε δηµόσιες δηλώσεις, από τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της ενεργειακής γεωπολιτικής και των διαδροµών Ευρώπη - Ασία και Ευρώπη - Αφρική. Το συγκεκριµένο και πολυσήµαντο mega project, που µεταξύ των άλλων έχει υποκαταστήσει στις προτεραιότητες τον αγωγό EastMed στο πλαίσιο της «πράσινης» µετάβασης, αντιµετώπισε από τις αρχικές του φάσεις προβλήµατα και ανάσχεση από τοπικά διαπλεκόµενα συµφέροντα στην Κύπρο.

Ουσιαστικά, µε τη φθηνή και «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια σε µεγάλη επάρκεια που θα διοχέτευε, θα ακύρωνε τα σχετιζόµενα µε την κυπριακή ∆ΕΗ οικονοµικά και επιχειρηµατικά συµφέροντα που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια αξιοποιώντας µαζούτ. Η Λευκωσία τα προηγούµενα χρόνια, αλλά µέχρι και σήµερα, βρίσκει επανειληµµένα διαδικαστικά αλλά και οικονοµικά προσχήµατα (κάποια έχουν και ουσιαστικό αποτύπωµα), για να ανασχέσει το έργο. Τελευταία και καθοριστική για την εξέλιξη εµπλοκή, που αναφέρεται ρητά και στην επιστολή της γαλλικής βιοµηχανίας, είναι η απόφαση της 2ας Ιουλίου της κυπριακής κυβέρνησης να ακυρώσει και να επαναπροκηρύξει τον διαγωνισµό για τον σύµβουλο που θα αναλάµβανε τη µελέτη για την αξιολόγηση της σχέσης κόστους / οφέλους, για να αποφασιστεί η συµµετοχή της Κύπρου στην χρηµατοδότηση.

Έτσι σήµερα και παρά τις προσπάθειες της Αθήνας αλλά και του προέδρου Χριστοδουλίδη να υπάρξει υπέρβαση των εµποδίων και µε την ανατροπή του ρυθµιστικού πλαισίου της Κύπρου στις αρχές Ιουλίου, υφίσταται ένα χρηµατοδοτικό κενό της τάξης των 100.000.000 ευρώ, ενώ έχει αναδειχθεί το ζήτηµα του επονοµαζόµενου «γεωπολιτικού ρίσκου» που αναλαµβάνει η Αθήνα αλλά όχι η Λευκωσία. Αξιοποιώντας στα τέλη Ιουλίου επιτήδεια τη συγκυρία και τη NAVTEX που είχε εκδώσει η Ελλάδα για το ιταλικό πλοίο «Ievoli Relume», που είχε ως αποστολή την προετοιµασία για την πόντιση του καλωδίου νότια της Κάσου και της Καρπάθου, εντός των χωρικών υδάτων (6 ν.µ.) αλλά και εκτός αυτών εντός της οριοθετηµένης ΑΟΖ Ελλάδας - Αιγύπτου, η Τουρκία µε τα πολεµικά της πλοία επεχείρησε τη δηµιουργία έντασης, δείχνοντας ότι δεν δέχεται τη δικαιοδοσία της Ελλάδας χωρίς τη δική της συναίνεση.

Το γνωστό επεισόδιο κατέληξε στην αποχώρηση του ιταλικού πλοίου προς Κρήτη και αντίστοιχα των τουρκικών πολεµικών πλοίων. Όταν σε επόµενη φάση το ιταλικό πλοίο ανέλαβε δράση εντός των χωρικών υδάτων της Ελλάδας, το τουρκικό πολεµικό ναυτικό περιορίστηκε σε κατόπτευση αυτού από απόσταση 25 ν.µ.

Το εν λόγω επεισόδιο σχετίστηκε µε την εµµονή της Τουρκίας για την ισχύ του µνηµονίου θαλασσίων ζωνών εκµετάλλευσης µε τη Λιβύη. Επίσης µε τις θεωρήσεις της Άγκυρας περί «Γαλάζιας Πατρίδας». Ουσιαστικά όµως η Τουρκία, γνωρίζοντας την εµπλοκή λόγω διαπλεκόµενων συµφερόντων στην Κύπρο για το καλώδιο, οργάνωσε τελικά µια επίδειξη «ηγεµονίας» από την πλευρά της στην Ανατολική Μεσόγειο. Κανένα µεγάλο έργο δεν µπορεί να γίνει, ειδικά µε γεωπολιτικό αποτύπωµα, χωρίς τη δική της συµφωνία. Από ∆ευτέρα, όπως δείχνουν οι εξελίξεις, ο τακτικισµός της Άγκυρας θα έχει δικαιωθεί…