Εμείς και... η «ελίτ» του παγκόσμιου οικονομικού φόρουμ
Η καλύτερη θέση για μια ολοκληρωμένη θέαση του κόσμου είναι από τη Σελήνη. Η δεύτερη από την ετήσια σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ουάσινγκτον και η τρίτη από το Νταβός.
Η ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ αποτελεί ευκαιρία για να αναδειχθούν όσα απασχολούν τις ελίτ της παγκόσμιας οικονομίας και της γεωπολιτικής. Η Pax Americana τραμπαλίζεται, η διατλαντική συμφωνία που στηρίζει τη Δύση από τη δεκαετία του 1950 αργοπεθαίνει και το ΝΑΤΟ, οι G7 και G20, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και η Ε.Ε. βρίσκονται σε κρίση, αν και σε διαφορετικό βαθμό, καθιστώντας το γεωπολιτικό περιβάλλον το πιο επικίνδυνο των τελευταίων δεκαετιών. Η γεωπολιτική κατάρρευση του κόσμου, όπως τον ζούμε μέχρι σήμερα, μας επηρεάζει άμεσα. Τραγική φιγούρα -οπωσδήποτε όμως γενναία-, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, να καταγγέλλει το εφιαλτικό μνημόνιο της Τουρκίας με τη Λιβύη και την άθλια συμπεριφορά της Μέρκελ...
Αλλά ο «Άνθρωπος του Νταβός» ανήκει στην παγκόσμια ελίτ. Και πολλοί αναλυτές αναγνωρίζουν ότι το χάσμα ανάμεσα στους ανθρώπους του Νταβός και σε όλους εμάς τους υπόλοιπους είναι μια από τις βασικότερες προκλήσεις του σήμερα. Χρειάστηκαν 92 χρόνια και δύο παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις για να διαπιστωθεί ότι, όταν αυξάνεται σε επίπεδα- ρεκόρ η εισοδηματική ανισότητα, τότε βρισκόμαστε στα πρόθυρα του κραχ. Το εισοδηματικό χάσμα στις ΗΠΑ είχε φτάσει στο ανώτατο επίπεδο το 1928, δηλαδή έναν χρόνο πριν από το κραχ που οδήγησε στη Μεγάλη Ύφεση. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι το 2007, δηλαδή έναν χρόνο πριν από την αμερικανική χρηματοπιστωτική κρίση, που έπληξε και την Ευρώπη και διέλυσε τη χώρα μας, το εισοδηματικό χάσμα στις ΗΠΑ ήταν πάλι σε επίπεδα-ρεκόρ. Όμως, εταιρικοί τιτάνες, πλούσιοι επιχειρηματίες, κορυφαίοι πολιτικοί και οι εξυπνότεροι πανεπιστημιακοί του κόσμου από τις αίθουσες συνεδριάσεων στο Νταβός απλώς ανησυχούν για τις ανισότητες.
Έτσι φαίνεται ο κόσμος από το Νταβός: Η ζωή μοιάζει διαφορετική σε ένα ελβετικό θέρετρο σκι απ’ ό,τι στους βρώμικους δρόμους της Αθήνας, τους πολιορκημένους από τους οικονομικούς μετανάστες και τους δυστυχείς πρόσφυγες ή από την απόγνωση έκρηξης των νησιωτών μας στο άλυτο αυτό πρόβλημα. Με άλλα λόγια, από τα δικά μας ση-μερινά αδιέξοδα, που αγγίζουν τα όρια του τραγικού, την ίδια στιγμή που μοιάζει δίκαιη η επιδίωξη των επισφαλών μεσαίων και λαϊκών τάξεων στην Ευρώπη για την οικονομική και κοινωνική τους ασφάλεια, εξίσου αληθινή και επείγουσα αλλά πρόκειται για μια πολιτική μακροπρόθεσμων μέτρων. Βέβαια, δεν πρόκειται για τους φτωχούς, τους ανέργους και τους απελπισμένους, αλλά για την «κοινωνία των μικρών»: μικρομεσαίοι, μικροέμποροι, μικροεπιχειρηματίες. Αυτή που μας κληροδότησε η δεκαετία της πολιτικής των Μνημονίων...
«Η επέτειος των 100 ετών από το 1914 μάς θυμίζει απογοητευτικά ότι, ενώ οι κυβερνήσεις έρχονται και παρέρχονται, είναι οι πόλεμοι αυτοί που αλλάζουν, πιο αποφασιστικά, τον ρου της Ιστορίας. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν βούλιαξε το καράβι της ανθρωπότητας, αλλά βύθισε την πρώτη εποχή της παγκοσμιοποίησης. Αν συμβεί μια παρόμοια σύγκρουση στην εποχή μας, θα ξέρουμε ότι η παγκόσμια ιστορία έχει φτάσει σε ένα σημείο καμπής. Πρέπει να ελπίζουμε ότι το καράβι μας θα κάνει μια στροφή - και δεν θα βυθιστεί αύτανδρο». Αυτή είναι η πρόβλεψη του σπουδαίου καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ Niall Ferguson, με τον οποίο συζήτησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Νταβός. Στο βιβλίο του «Η μεγάλη αποδιάρθρωση: Πώς φθίνουν οι θεσμοί και πεθαίνουν οι οικονομίες», που κυκλοφόρησε στα τέλη του 2012, επισημαίνει: «Ένας ελκυστικά απλοϊκός τρόπος για να σκεφθούμε τον κόσμο είναι να θεωρήσουμε ότι ο πλούτος και μαζί του η ισχύς μετακινούνται από τη Δύση στον υπόλοιπο κόσμο. Υπό αυτή την έννοια, το πραγματικό σημείο καμπής δεν ήταν το 1989, αλλά το 1979, όταν ο Ντενγκ Χσιάο Πινγκ επισκέφθηκε τις ΗΠΑ και άρχισαν πραγματικά οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις στην Κίνα. Αλλά η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη από όσο δείχνουν φράσεις όπως ο “μετα-αμερικανικός κόσμος”...». Αυτά.
Η ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ αποτελεί ευκαιρία για να αναδειχθούν όσα απασχολούν τις ελίτ της παγκόσμιας οικονομίας και της γεωπολιτικής. Η Pax Americana τραμπαλίζεται, η διατλαντική συμφωνία που στηρίζει τη Δύση από τη δεκαετία του 1950 αργοπεθαίνει και το ΝΑΤΟ, οι G7 και G20, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου και η Ε.Ε. βρίσκονται σε κρίση, αν και σε διαφορετικό βαθμό, καθιστώντας το γεωπολιτικό περιβάλλον το πιο επικίνδυνο των τελευταίων δεκαετιών. Η γεωπολιτική κατάρρευση του κόσμου, όπως τον ζούμε μέχρι σήμερα, μας επηρεάζει άμεσα. Τραγική φιγούρα -οπωσδήποτε όμως γενναία-, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, να καταγγέλλει το εφιαλτικό μνημόνιο της Τουρκίας με τη Λιβύη και την άθλια συμπεριφορά της Μέρκελ...
Αλλά ο «Άνθρωπος του Νταβός» ανήκει στην παγκόσμια ελίτ. Και πολλοί αναλυτές αναγνωρίζουν ότι το χάσμα ανάμεσα στους ανθρώπους του Νταβός και σε όλους εμάς τους υπόλοιπους είναι μια από τις βασικότερες προκλήσεις του σήμερα. Χρειάστηκαν 92 χρόνια και δύο παγκόσμιες οικονομικές κρίσεις για να διαπιστωθεί ότι, όταν αυξάνεται σε επίπεδα- ρεκόρ η εισοδηματική ανισότητα, τότε βρισκόμαστε στα πρόθυρα του κραχ. Το εισοδηματικό χάσμα στις ΗΠΑ είχε φτάσει στο ανώτατο επίπεδο το 1928, δηλαδή έναν χρόνο πριν από το κραχ που οδήγησε στη Μεγάλη Ύφεση. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι το 2007, δηλαδή έναν χρόνο πριν από την αμερικανική χρηματοπιστωτική κρίση, που έπληξε και την Ευρώπη και διέλυσε τη χώρα μας, το εισοδηματικό χάσμα στις ΗΠΑ ήταν πάλι σε επίπεδα-ρεκόρ. Όμως, εταιρικοί τιτάνες, πλούσιοι επιχειρηματίες, κορυφαίοι πολιτικοί και οι εξυπνότεροι πανεπιστημιακοί του κόσμου από τις αίθουσες συνεδριάσεων στο Νταβός απλώς ανησυχούν για τις ανισότητες.
Έτσι φαίνεται ο κόσμος από το Νταβός: Η ζωή μοιάζει διαφορετική σε ένα ελβετικό θέρετρο σκι απ’ ό,τι στους βρώμικους δρόμους της Αθήνας, τους πολιορκημένους από τους οικονομικούς μετανάστες και τους δυστυχείς πρόσφυγες ή από την απόγνωση έκρηξης των νησιωτών μας στο άλυτο αυτό πρόβλημα. Με άλλα λόγια, από τα δικά μας ση-μερινά αδιέξοδα, που αγγίζουν τα όρια του τραγικού, την ίδια στιγμή που μοιάζει δίκαιη η επιδίωξη των επισφαλών μεσαίων και λαϊκών τάξεων στην Ευρώπη για την οικονομική και κοινωνική τους ασφάλεια, εξίσου αληθινή και επείγουσα αλλά πρόκειται για μια πολιτική μακροπρόθεσμων μέτρων. Βέβαια, δεν πρόκειται για τους φτωχούς, τους ανέργους και τους απελπισμένους, αλλά για την «κοινωνία των μικρών»: μικρομεσαίοι, μικροέμποροι, μικροεπιχειρηματίες. Αυτή που μας κληροδότησε η δεκαετία της πολιτικής των Μνημονίων...
«Η επέτειος των 100 ετών από το 1914 μάς θυμίζει απογοητευτικά ότι, ενώ οι κυβερνήσεις έρχονται και παρέρχονται, είναι οι πόλεμοι αυτοί που αλλάζουν, πιο αποφασιστικά, τον ρου της Ιστορίας. Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν βούλιαξε το καράβι της ανθρωπότητας, αλλά βύθισε την πρώτη εποχή της παγκοσμιοποίησης. Αν συμβεί μια παρόμοια σύγκρουση στην εποχή μας, θα ξέρουμε ότι η παγκόσμια ιστορία έχει φτάσει σε ένα σημείο καμπής. Πρέπει να ελπίζουμε ότι το καράβι μας θα κάνει μια στροφή - και δεν θα βυθιστεί αύτανδρο». Αυτή είναι η πρόβλεψη του σπουδαίου καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ Niall Ferguson, με τον οποίο συζήτησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Νταβός. Στο βιβλίο του «Η μεγάλη αποδιάρθρωση: Πώς φθίνουν οι θεσμοί και πεθαίνουν οι οικονομίες», που κυκλοφόρησε στα τέλη του 2012, επισημαίνει: «Ένας ελκυστικά απλοϊκός τρόπος για να σκεφθούμε τον κόσμο είναι να θεωρήσουμε ότι ο πλούτος και μαζί του η ισχύς μετακινούνται από τη Δύση στον υπόλοιπο κόσμο. Υπό αυτή την έννοια, το πραγματικό σημείο καμπής δεν ήταν το 1989, αλλά το 1979, όταν ο Ντενγκ Χσιάο Πινγκ επισκέφθηκε τις ΗΠΑ και άρχισαν πραγματικά οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις στην Κίνα. Αλλά η πραγματικότητα είναι πιο περίπλοκη από όσο δείχνουν φράσεις όπως ο “μετα-αμερικανικός κόσμος”...». Αυτά.
